Veganisme is inmiddels een echte hype geworden. Wat fijn voor de dieren, zou je kunnen denken, want dat betekent uit eindelijk minder dierenleed. Goed voor de wereld dus. De wereld zit in een food-revolutie. We leven van food-hype naar food-hype. Biologisch eten, superfoods, rauw eten, glutenvrij eten, lactose vrij eten, suikervrij eten en veganisme. Allemaal hippe food-trends of zijn het gewoon manieren van eten die goed zijn voor je gezondheid en de wereld? Soms is een vraagteken daarbij zetten helemaal niet zo verkeerd. Zeker niet wanneer je een eetstoornis hebt of hebt gehad. Is het dan wel zo verstandig om hier in mee te gaan?
Ik ben zelf ook een bewuste eter en een beetje een ‘wereldverbeteraar‘, zoals je misschien al eerder in mijn blogs hebt gemerkt. Veganisme zou dan ook prima in mijn denkwereld en principes, maar niet in mijn levensstijl passen. Ik begrijp heel goed waarom andere mensen er voor kiezen, maar ik schrijf deze blog met een flinke dosis bezorgdheid. Met name om de jonge vrouwen (en mannen) die meedoen aan deze trends, maar hierin doorslaan, dit gebruiken als controlemiddel, zichzelf daarmee opsluiten voor de rest van de wereld of die het, bewust of onbewust gebruiken als excuus om hun eetstoornis niet te hoeven loslaten.
Ik maak mij zorgen om jou. Jij die besloten hebt veganistisch te eten, terwijl je nog midden in je eetstoornis of in je herstelperiode zit. Jij die veganisme ziet als een oplossing voor de eetstoornis, maar daarmee stiekem een nieuwe obsessie hebt ontwikkeld. Jij die van food-hype naar food-hype gaat en daarin soms een beetje verdwaald. Jij die niet meer weet wat je moet eten, nu je veganist bent geworden en daarom maar heel eenzijdig bent gaan eten of er eetbuien door hebt gehad. Jij die eigenlijk, onderliggend, de wens hebt om gewicht te verliezen door veganistisch te gaan eten. Jij die trots is op haar zelfbeheersing en door veganisme een nieuwe manier heeft gevonden om restrictief te eten. Ik maak me zorgen om jou.
Veganisme is een heel idealistische keuze om voor dierenleed op te komen door op een andere manier met eten om te gaan dan de meeste mensen doen. Het is een manier van eten waarbij je heel wat kennis nodig hebt. Want gewoon plantaardig gaan eten, is niet voldoende. Omdat je anders gaat eten, is het heel belangrijk te weten welke voedingsstoffen je uit je voeding haalt. Bij een bord met aardappels-groenten-vlees, weet je al snel dat je van alles wat hebt binnen gekregen. Bij een veganistisch dieet, moet je dus goed leren voedingsmiddelen te vervangen. Veganisme is een leerproces, niet iets wat je van de een op andere dag beslist en kunt. De overstap is dan ook niet zo zwart-wit en perfect te maken.
Je moet weten waar ei, zuivel, vlees, vis of honing in zit. Even naar de supermarkt gaan wordt een hele onderneming, vooral in het begin. Als ik dit lees bij de Groene Meisjes, vonden zij het de eerste periode ook wel wat vermoeiend om al die verpakkingen na te gaan en te zoeken naar wat ze wel en wat ze niet ‘mochten’ eten. Je moet je dus erg verdiepen in voedingsmiddelen, ingrediënten en recepten, maar om een andere reden dan de angst om aan te komen. Zeker wanneer je vanuit huis niet gewend bent om zonder dierlijke producten te koken zal dit een behoorlijke periode van verdieping in beslag nemen.
Er komt heel wat op je af, wanneer je beslist veganistisch te eten. Sommige mensen komen aan in het begin van hun veganistische eetpatroon, simpelweg omdat ze eenzijdig eten. Een kennis van mij vertelde subjectieve eetbuien te hebben, omdat ze nog niet precies weten wat je nu wel en niet kunt kopen en koken en dat ze daardoor erg uit balans was geraakt. Anderen vallen af met het dieet, maar veel mensen blijven natuurlijk ook gewoon op hun eigen, persoonlijke gewicht. Juist omdat ze naar hun persoonlijke behoefte blijven luisteren en die balans uiteindelijk gevonden hebben.
Iets anders waar je je bewust van moet zijn is samen eten met andere mensen. En dan nu niet omdat je je schaamt voor wat je eet, bang bent wat anderen van je denken als je eet of omdat je eigenlijk een maaltijd wilt skippen om af te vallen. Bij veganisme wordt eten met anderen soms wat lastig omdat mensen die voor jou koken niet altijd weten wat ze precies kunnen maken. Veel mensen zijn er niet bekend mee, dus zullen er veel vragen over stellen of niet weten wat ze kunnen maken voor je. Ook uit eten gaan is niet zo simpel. Je kunt veel dingen niet eten, omdat er dierlijke producten in verwerkt zijn. Aan restaurantjes uitkiezen of spontaan ergens lunchen gaat vaak een heel onderzoek vooraf.
Veganisme is natuurlijk super lief voor de dieren. En er is veel mogelijk met recepten. Misschien koken we allemaal wel eens per ongeluk veganistisch, want zo ingewikkeld is het nu ook weer niet als je met verschillende keukens bekend bent. Toch is het een omschakeling. Wees je daar heel bewust van.
Het is een risico voor mensen die een eetstoornis hebben gehad. Negen van de tien eetstoornissen beginnen met een dieet dat doorgeslagen is of waar ze je zo in verwikkeld zijn geraakt dat je het zonder hulp niet meer kunt stoppen. De keuze om veganistisch te gaan eten is dan ook niet zo luchtig, vrolijk en makkelijk als je op social media misschien ziet. Het is een hele omschakeling in je levensstijl. Het heeft effect op veel gebieden in je leven. Dat is mooi, maar het is ook risicovol.
Op een heleboel andere manieren kun je je ook al bezig houden met verminderen van dieren- en mensenleed, in plaats van via veganisme. Bijvoorbeeld door het kopen van vrije uitloop kippen-vlees en eieren. Zelf honing te kopen bij een imker in de buurt. Leer te kopen van koeien met een mooi, vrij leven uit een eerlijke fabriek. Maar je kunt meer doen. Geen leer meer kopen, geen wol dragen, vegetarisch eten, tweedehands winkelen, je afval scheiden, fair trade thee en koffie kopen, herbruikbare menstruatieproducten gebruiken, petities tekenen tegen dierenleed, minder plastic kopen (betekent minder plastic in de zee), dierproefvrije producten kopen of vrijwilligerswerk doen bij de vogelopvang.
Toen ik nog een eetstoornis had vond ik alles wat met eten te maken had overmatig interessant. Ik wilde graag kaders, regels, grenzen om mij binnen te bewegen. CONTROLE. Zo at ik een tijdje enkel groente en fruit, omdat ik dacht dat dit gezond was en ik dit ergens had gelezen in een tijdschrift. Social media was er toen nog niet zo aanwezig als nu. Of ik at tijden lang geen brood en melk, omdat ik had gehoord dat dit weer slecht voor je was. Ik was beïnvloedbaar en vond op dat moment dat dit helemaal niet vanuit mijn eetstoornis kwam.
Als ik terugkijk zocht ik altijd naar een nieuwe manier van eten, als ik in stressvolle tijden zat. Wel heel toevallig, vind je niet? Eigenlijk niet gek dat ik daar zo vatbaar voor was. Ook vlak na mijn laatste behandeling nog. Ik was zoekende. Naar wie ik was, hoe ik wilde dat anderen mij zagen en in mijn emoties. Als er iets aan de hand was, reflecteerde ik dat op mijn lichaamsbeeld en eetgedrag. Dat zat diepgeworteld. Het was mijn zwakke plek. Mijn manier van ‘’naar de fles grijpen”, maar dan heel leuk, gezond en hip vormgegeven. Opletten geblazen dus, merkte ik later.
In de tijd dat ik een eetstoornis had, was er ook al veel op internet te vinden, maar niet zoveel als nu. Er zijn niet enkel websites, maar Youtube, Instagram en Facebook verspreiden gigantische hoeveelheden beeldmateriaal en tekst waar je door beïnvloed kunt worden. Op een goede manier, maar er kunnen ook triggerende dingen tussen zitten. Zoals de hele fit-girl beweging, de vegan lifestyle, raw vegans, low fat vegans en ga zo maar door. Alles gaat over super gezond eten. Hartstikke leuk, maar met een eetstoornis of laag zelfbeeld op zak, soms best linke soep (zonder balletjes).
Veganistisch eten ziet er in die video’s of op die Instagram accounts misschien enorm leuk en gezellig uit. Toch lopen ook deze meiden tegen de bovenstaande nadelen en lastige situaties aan. Sommige leven inmiddels tussen mensen die ook zo leven, maar besef je goed dat dit niet gemiddeld is. En dat zij leuke eetmomenten hebben, betekent niet dat de rest van hun leven ook geweldig is. Het is geen norm waaraan je jezelf moet meten. Wat je ziet op social media is niet enkel de realiteit. Daarnaast is het goed om jezelf niet te veel te vergelijken met anderen. Wat zij doen is hun zaak, jij doet wat voor jou goed voelt. Je bent niet pas leuk of goed genoeg als je heel erg streng veganistisch eet. Er is veel meer in het leven dan een eetpatroon en levensstijl die je daar om heen bouwt.
Ik ben absoluut niet tegen veganisme en laat me juist graag inspireren door de recepten die ik vind in kookboeken of op blogs die plantaardig zijn. Ik heb ook een en ander aan documentaires bekeken, waardoor ik bewust boodschappen doe. Ik vind veganisme een leuk, diervriendelijk alternatief om af en toe eens wat van mee te proeven. Maar zoals je ook wel kunt zien in mijn video’s sla ik een heerlijk bord pasta met geraspte Parmezaanse kaas, gemaakt door mijn man, niet af. Een pizza op het strand is iets waar ik intens van kan genieten.
Ik probeer keuzes te maken die bij mijn levensstijl passen. En eet geregeld, per ongeluk of bewust een lekkere veganistische maaltijd of kies voor een veganistisch stuk taart bij een cafe. Alleen al omdat ik er benieuwd naar ben of omdat vriendinnen mij vertelden dat dit zo lekker is! Ik heb geen eetstoornis meer en maak deze keuzes dus niet vanuit die gedachtes en de daaruit voort vloeiende controle-drang.
Ik heb lange tijd erg restrictief geleefd, als het om eten gaat. En dat wil ik nooit meer. Mocht veganistisch eten de standaard worden in de wereld, dan zal ik niet hardnekkig op zoek gaan naar niet-veganistisch eten. Maar de wereld is op dit moment nog helemaal niet zo ingericht. Ik kies daarom voor een diervriendelijk vegetarisch, maar geen compleet dier-vrij eetpatroon. Ik twijfel eerlijk gezegd ook of dat de bedoeling is van alles wat er in de natuurlijk aan heerlijke producten te krijgen en te maken is. En er zitten een hoop goede vitamines in, waarvan vitamine B12 niet in andere producten van nature zit. Ik doe het dus op mijn manier, eten.
De vraag is gelukkig ook niet of ik veganistisch eet en waarom wel of niet. Maar ik wilde wel delen dat het heus wel door mijn hoofd is gegaan, nu het zoveel in de media te vinden is. Ik doe wat voor mij goed voelt. Ik wil me niet meer overmatig veel bezighouden met eten. Niet omdat ik bang ben om terug te vallen, maar omdat ik het niet leuk vind. Zelf niet en voor mijn omgeving niet. Ik denk dat ik al een heleboel andere dingen doe om de wereld een beetje mooier te maken. Ik eet vegetarisch en dat is soms al een uitdaging op bepaalde momenten. Ergens ligt er voor nu een grens voor mij persooonlijk.
Als overtuigd veganist mag je dat misschien flauw vinden of jammer. Toch is dit wat voor mij goed voelt. En ik denk dat als we dat allemaal zouden doen en elkaar in die waarde laten, de wereld sowieso echt een heel stuk mooier wordt. Dan kunnen we elkaar inspireren, in plaats van elkaar in hokjes duwen of beoordelen op eetgedrag en uiterlijk. Op lange termijn heeft dat denk ik ook mooie effecten op de wereld. Zou dat niet mooi zijn?
Ik denk dat het voor jou, als je er over nadenkt, maar ook een eetstoornis of eetstoornisverleden hebt, goed is om te bedenken waar jouw grens ligt. Ga je hierna over op een Low Fat Vegan dieet of een Raw Vegan dieet? Bepaal goed waar jouw grens ligt. Tot hoe ver ga je met het veranderen van jouw eetpatroon? Hoe ver ga je in jouw strijd tegen dierenleed? In hoeverre mag dit invloed hebben op jouw strijd tegen je eetstoornis? En is dierenleed echt prioriteit in jouw leven, of vind je dierenleed misschien stiekem ineens belangrijk omdat veganisme hip is? Doe je het voor je gezondheid en hoop je er ook mee af te vallen? Onderzoek grondig wat jouw motivatie is en wees daar ook echt eerlijk en oprecht over naar jezelf en anderen toe.
Bekijk ook wat je verder op andere gebieden zou kunnen doen, voordat je überhaupt je eetpatroon omgooit. Het kan ook goed zijn om voorlopig voornamelijk stappen te zetten op andere gebieden, zoals milieu, dierproefvrije make-up en petities tekenen. Je kunt altijd nog over gaan op een veganistisch dieet, maar geef jezelf eerst eens een lange periode, uitgebreid de tijd om volledig te herstellen van je eetstoornis en alle problemen daar omheen. Als je daar nog mee rondloopt, kan het overschakelen naar een veganistisch eetpatroon een terugval of nieuwe periode van eetstoornissen veroorzaken. En dat is een risico dat je, denk ik, niet wilt lopen.
Nogmaals, veganisme is een mooie beslissing voor mensen die de mogelijkheid hebben om dit te doen. Voor wie het veilig is voor hun geestelijke en lichamelijke gezondheid. Het is mooi om zo radicaal ergens voor te staan. Mocht dat voor jou niet goed zijn om te doen op het gebied van eten, dan kun je op een heleboel andere gebieden jouw steentje bijdragen. Doe wat je kunt, dat is al hartstikke mooi en wees ook tevreden met wat jij doet. Streef geen beeld van ‘een ideale strikte veganist’ na, dat je misschien hebt gevormd door social media.
Mocht veganisme je triggeren, dan ben je daarin niet de enige. Ik ken meerdere mensen die eerlijk durfden toe te geven dat veganisme hen een mooi idee leek, maar ze het eigenlijk deden vanuit hun eetstoornis. Niets om je voor te schamen. Zo kende ik een oud groepsgenootje die dit vertelde. Dit meisje gaf zelf ook toe dat het voor haar voorlopig nog geen goede levensstijl was. Ze koos er voor onder invloed van haar eetstoornis, ook al was ze er heilig van overtuigd dat dit niet zo was op dat moment. Later merkte ze dat het een obsessie werd en dat ze zichzelf isoleerde om bezig te kunnen zijn met haar eetpatroon en planning daarvan. Wie weet is ze inmiddels, zo’n 3 jaar verder volledig van haar eetstoornis af en veganist geworden om de goede redenen, maar in die tijd vertelde ze 50% – 50% te gaan leven. En dat nam ze gelukkig heel losjes op toen. Het beste voor haar in die tijd.
Aan het eind van een blog vraag ik mezelf altijd af ik heb verteld wat ik wilde vertellen. Lastig, als het over dit onderwerp gaat. Ik kan namelijk niet voor jou bepalen of je wel of niet veganistisch moet gaan eten. Dat weet alleen jij zelf. Ik kan wel mijn zorgen delen, die ik bij sommige meisjes op voel komen. Ik wil je daarom graag bewust maken van jouw keuze hierin en alert laten zijn op de risico’s die je mogelijk zou kunnen lopen vanwege jouw eetstoornis of eetstoornisverleden. Ik raad je aan, zeker als je nog een eetstoornis hebt of bijna bent herstelt, om je eetpatroon niet op deze drastische manier te gaan veranderen.
Kies bewust over een paar jaar, als je echt hersteld bent of doe wat je kunt op andere vlakken. Of mix dagen waarop je veganistisch eet met dagen waarop je vegetarisch of gewoon, als je dat gewend bent, vlees eet. Doe wat jou helpt herstellen en echt los te komen van je eetstoornis en de ongezonde controle over eten. Wees niet te rigoureus. Dat is wat ik je mee wil geven. En wil je gewoon vlees eten, melk drinken en ontbijten met een eitje. Doe dat dan ook gewoon. Ik veroordeel daarin absoluut niemand. Geen veganist, geen vegetariër en geen vleeseter. Ik doe wat ik graag wil doen en hoop dat jij ook doet wat jij graag wilt doen. Maar weloverwogen.
Doe vooral ook dingen op andere gebieden in je leven, dan op gebied van eten. Er is na een eetstoornis, zoveel meer te beleven dan regels rondom eten!
Geef een reactie