Toch maar niet die extra opscheplepel erbij gooien. Opnieuw – na wikken en wegen – toch niet kiezen voor dat stukje taart waar je al weken trek in hebt, maar stug die cracker blijven eten die stiekem je neus uitkomt. Toch regelmatig blijven wegen, ook al ben je al een tijd stabiel. Je doet misschien vaker iets niet, dan dat je wél iets nieuws probeert. En dat is niet gek, want die eetstoornis heb je natuurlijk niet voor niets. Het is elke dag een keuze en een gevecht: kiezen voor veiligheid of kiezen voor groei.
Die weg naar herstel was – als ik naar mijn eigen ervaring kijk – vaak een aaneenschakeling van gewoontes die ik bleef herhalen. Veilige gewoontes die mij net genoeg op de rit hielden om niet terug te vallen, maar er ook voor zorgden dat ik nooit die extra stap zette. Nooit boven mezelf uitsteeg en nooit uit mijn comfortzone ging. Ik verkoos het liefst elke dag veiligheid boven mijn groei. Ik wilde natuurlijk wel vooruitgaan, maar puntje bij paaltje liever niet iets extra’s eten. Als het erop aankwam, toch liever niet volledig eerlijk zijn over wat ik voelde en dacht. En nog één keertje wegen dan…
Veiligheid boven groei. Controle boven vrijheid. Angst boven dromen. Comfort boven ontwikkeling. Dat is jammer, maar ook heel begrijpelijk. Het kenmerkt een groot deel van eetstoornisherstel en je daar bewust van zijn, is vaak de eerste stap.
Schaamte en schuld
Maar maak dat jezelf maar eens wijs, als je telkens toch tegen die lamp loopt en elke keert toegeeft aan iets ‘niet doen’. Je voelt je misschien slecht, zwak en mislukt. Je kiest er wéér voor om die stap niet te zetten, je kiest wéér voor de veilige weg. Je nam je eerder nog zo voor om het helemaal anders aan te pakken, het roer radicaal om te gooien. En uiteindelijk heb je het toch weer uitgesteld. Of afgesteld.
Die veilige weg is die vertrouwde boterham, die je nooit hebt vervangen voor iets spannenders. Die veilige weg is dat aantal stappen dat je toch moet halen, ook al komt stiekem je planning daardoor in de knel. Die veilige weg is die extra klodder chocopasta die je graag zou willen, gewoon omdat je er zin in hebt, maar nog nooit hebt durven nemen. Die veilige weg is je mond houden als je weet dat je niet helemaal eerlijk bent over hoe het op dit moment gaat, uit angst iets misschien te snel of te rigoureus te moeten veranderen. Er zijn zo veel veilige wegen die je tijdens herstel in kunt slaan, die allemaal weer kunnen zorgen voor schuldgevoel en schaamte. Eerst wist je niet beter, toen je nog zo middenin je eetstoornis zat. Nu weet je beter én kies er toch voor om het niet te doen?! Dat is dubbel zo erg, toch? Dat is dubbel zo moeilijk uit te leggen. Vooral aan jezelf.
Dezelfde cirkel
Eigenlijk dezelfde cirkel die je je eetstoornis introk, is ook de cirkel die deze fase zo moeilijk kan maken. Jezelf straffen, jezelf naar beneden halen, je een mislukkeling voelen, wéér niet goed genoeg zijn en wéér teleurstellen. Dezelfde overtuigingen en dezelfde handelingen spelen een rol, maar misschien vooral; jezelf weer niet (willen) begrijpen. Niet de moeite nemen om jezelf te begrijpen, om begrip te hebben voor je eigen keuze en je gedrag. Misschien vind je zelfs dat je weer gewoon normaal moet doen, toch?
Heb compassie
Wat als je die herhaaldelijke fouten eens niet zo hard zou benoemen? Wat als je je niet zou focussen op wat je niet hebt gedaan, maar op wat je wél hebt gedaan; wat verandert er dan? Ik koos inderdaad niet voor die extra klodder chocopasta, maar waar koos ik dan wél voor?
Voor veiligheid. Voor comfort. Voor rust in mijn hoofd en in mijn lichaam. Ik koos voor bescherming, die ik nodig had om de dag door te komen, daar was ik namelijk heilig van overtuigd. Ik vond de dagen vaak al onzeker en moeilijk genoeg, dus ik koos voor houvast. Niet kiezen voor groei, betekent dat je dat op moment kiest voor iets anders. Iets wat blijkbaar op dit moment belangrijker is.
Ik denk dat, als je dat afdoet als zwak of als aanstellerig, je jezelf te weinig serieus neemt en je daarmee juist alle groei blokkeert. In plaats van jezelf meer schuld aan te praten, kan het helpen om compassie te hebben voor jezelf. Voor de persoon die blijkbaar veiligheid nodig heeft. Waarom heb je dat op dit moment zo hard nodig? Wat brengt het je? Waarom voelt het alsof je die stap, die groei, niet kan maken? Waar ben je dus eigenlijk zo bang voor? Misschien dat in al die antwoorden de kern naar boven komt waarom die klodder chocopasta er telkens niet komt. Waaruit bovendien blijkt dat je geen aansteller bent en gevoelens hebt, waar je je niet voor hoeft te schamen.
Durf te groeien
Blijkbaar voelt het niet zo makkelijk of ‘normaal’, die klodder chocopasta. Het kan soms helpen om de stap te relativeren, om eens uit te zoomen en te kijken waar het nu helemaal over gaat. Je kan de situatie zo iets kleiner en meer behapbaar maken. Tegelijkertijd kan dat de schaamte misschien ook vergroten, want waar heb je het nu helemaal over!? Waarom lukt zelf dit niet!? En daar is die bekende cirkel weer.
Iemand die bang is voor het water – ook al is het nog zo ondiep – sleur je toch ook niet aan z’n haren mee het water in? Hup, zwemmen. Je weet toch dat je het kan?! Waarom doe je het dan niet? Ook al is die angst misschien niet terecht en niet nodig, de angst zit er. Misschien zou je willen begrijpen waarom die persoon zo bang is. In plaats van de angst weg te wuiven, kan het best interessant en belangrijk zijn waarom iemand die stap niet durft te wagen. Je zou die persoon laten wennen aan het water, een hand geven en samen naar de rand van het water lopen. Stapje voor stapje, samen steeds wat dieper. Om die persoon het vertrouwen te geven en te laten ervaren dat het water je geen kwaad doet. Je zou die persoon niet belachelijk maken en waarschijnlijk de tijd geven om die angst te overwinnen, de tijd geven om te mogen groeien.
Durf jij te kiezen voor groei?
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie