Een eetstoornis heb je nooit alleen. Ook al voelt het soms alsof je dit gevecht elke dag in je eentje aangaat, de mensen om jou heen hebben daar op een manier ook mee te maken. Anderen zien jou worstelen, terwijl ze misschien niet altijd weten hoe het werkt en wat het beste is om te doen. Hoe ga je om met iemand met een eetstoornis? Er is helaas geen duidelijk handboek voor, maar in onze blogserie ‘Voor Omstanders’ willen we jullie wat handvatten geven. Als ouder, zus, vriend(in), klasgenoot of collega kun je misschien best wat tips gebruiken in deze situatie. En daar hebben uiteindelijk alle partijen baat bij.
Niet boos worden
Het klinkt simpel, maar boosheid is toch wel écht iets dat naar boven kan komen. Je hebt een afspraak gemaakt en iemand houdt zich er niet aan. Iemand weet wat goed is om te doen en vertikt het om het uit te voeren. Je voert misschien wel honderd keer hetzelfde gesprek, zonder tastbaar resultaat. Stuk voor stuk momenten die behoorlijk frustrerend kunnen zijn. Voor je het weet ben je maanden verder en nog altijd even machteloos. Hou dan nog maar eens je emoties onder controle… Jij bent ook een mens, dus volledig begrijpelijk dat dit van alles bij je oproept en je soms uit kan vallen.
Toch is mijn tip echt om niet boos te worden, omdat het vaak averechts werkt. De persoon met de eetstoornis heeft hier namelijk ook niet voor gekozen en weet zelf vaak donders goed wanneer iets niet gelukt is. En waar dat aan ligt. Het is elke dag een tweestrijd: vechten of meegaan met de eetstoornis? Maar ook: kiezen voor veiligheid of de omgeving tevreden houden? Iets wat – ondanks de niet nagekomen afspraken – toch heel belangrijk kan zijn voor iemand die last heeft van een eetstoornis. Met als resultaat dat liegen de beste optie lijkt. Om zo de ruzie, de boosheid van de ander en het eigen gevoel van falen te omzeilen.
Streng voor de eetstoornis, lief voor de persoon
We schrijven het wel vaker en hoewel het wat vaag klinkt – want het gaat om één en dezelfde persoon – is dat onderscheid wel te maken! Misschien merk je zelf ook wanneer er uit een paniek en eetgestoord gedrag gehandeld wordt en wanneer iemand zijn of haar ontspannen zelf is. Door streng te zijn voor de eetstoornis, maar lief te zijn voor de persoon zelf, merkt de ander dat jij er voor hem of haar bent. Voor hem of haar als persoon, niet als patiënt.
Alles wat de eetstoornis mij liet doen, werd heel duidelijk afgekeurd en niet in meegegaan. Maar elke stap die ik zelf zette, tegen de eetstoornis in, werd juist gevierd. Daar kreeg ik knuffels en liefde voor terug en dat motiveerde mij. Die gezonde stappen die ik vanuit mezelf zette, daar kreeg ik ook direct iets positiefs voor terug vanuit mijn eigen leven. Vanuit de mensen die belangrijk voor mij waren en mij op die moeilijke momenten zagen staan en er voor me waren. Dat gaf mij meer kracht om die stappen door te zetten, ook omdat ik voelde dat de eetstoornis-persoon in mij een stuk minder hartelijke behandeling kreeg.
Praat met elkaar
Jij kan niet in het hoofd kijken van iemand met een eetstoornis. Zeker voor omstanders is een stoornis – een psychische ziekte – moeilijk te begrijpen. Maar andersom kan de ander ook niet in jouw hoofd kijken. Een eetstoornis neemt veel – zo niet alle – ruimte in beslag. Zonder dat het iemands bedoeling is, kan het zijn dat er geen ruimte is om na te denken hoe deze periode voor jou is en wat jij hierin nodig hebt.
Voor mij hielp het uiteindelijk toen dit mij werd verteld. Simpele dingen als vertellen hoe belangrijk een bepaalde afspraak is die jullie gemaakt hebben. Of hoe het voor jou is om die persoon te zien en te zien dat het niet goed gaat. Niet om iemand af te schrikken of een schuldgevoel aan te praten, maar simpelweg omdat iemand ook niet objectief naar zichzelf of de situatie kan kijken. Jij kan en mag een hele waardevolle spiegel zijn. Zodat jij je hart kunt luchten en zodat die ander ook meekrijgt hoe het voor jou is op dit moment.
Jouw rol is belangrijk
Daarmee is niet alles meteen opgelost of een stuk makkelijker, maar kan er zo veel meer duidelijk worden. Ik was gefocust op het afvallen, maar hoorde uiteindelijk van mijn omgeving dat ik volledig was verdwenen en mijn hele uitstraling veranderd was. Ik probeerde overal onderuit te komen, maar moest van mijn omgeving horen hoe vreselijk vermoeiend het is om dezelfde discussie tien keer op een dag te voeren. Ik checkte mezelf de hele dag door en had soms een hand nodig om mijn handen van mijzelf af te kunnen halen.
Over elke hap twijfelde ik en het was de bevestiging of afkeuring van de ander waaruit ik kon opmaken of iets ‘genoeg’, ‘volwaardig’ of ‘gezond eetgedrag’ was. Dat had ik elke dag nodig, maar daar moesten we het wel over hebben. Zo konden er goede afspraken gemaakt worden en kwam er meer ruimte voor ons allebei als persoon. En bovendien kwam er meer ruimte voor datgene wat we voor elkaar konden betekenen.
Wat kun je nu voor elkaar betekenen, nu het even moeilijk is? Focus je daarop en twijfel niet te veel aan jezelf.
Deze blog kwam oorspronkelijk online in 2020.
Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en diëtisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.
Geef een reactie