Voor de meeste mensen zal het geen nieuws meer zijn dat de wachtlijsten bij de GGZ waanzinnig lang zijn geworden. Voor een eetstoornisbehandeling wacht je gemiddeld 18 weken, met lokale uitschieters van bijna 32 weken, als er verder geen complicaties of vertraging plaatsvinden. Wanneer je een eetstoornis hebt, telt elke dag. Dan kan je geen weken, maanden of zelfs een jaar wachten. Helaas is dit op het moment de realiteit, zo blijkt uit de cijfers. Maar het gaat niet over cijfers, het gaat over mensen. En deze mensen willen wij een stem geven. Dit is wachtlijst waanzin.
We trappen de serie af met het verhaal van Annelies. Annelies is 21 jaar oud en woont samen met haar ouders en broer op een boerderij in het prachtige Hasselt. Op haar achtiende heeft ze de opleiding SAW afgerond en ze is daarna meteen begonnen met werken. Ze werkt inmiddels alweer drie jaar in de gehandicaptenzorg. Momenteel zit ze echter in de ziektewet, dus deze werkzaamheden liggen nu tijdelijk stil. Ze komt uit een warm en groot gezin met zeven kinderen, waarvan zij de jongste is.
Kan je wat meer vertellen over jouw eetstoornis?
“Ik loop al meerdere jaren met een eetstoornis. Eerst had ik dit helemaal niet door, het sloop er zo zachtjesaan in. Steeds wat minder eten, wat harder sporten en nog iets beter mijn best doen. Het was nooit goed genoeg. De eetstoornis had mij in zijn greep, terwijl ik dit helemaal niet door had. Ik was haast niet meer te bereiken en leefde mijn eigen leven binnen ons gezin. Ik kon maar door één koker kijken en dat was de koker van mijn eetstoornis. Wat daar buiten allemaal gebeurde ging totaal langs mij heen. Ik heb hierdoor echt heel veel gemist en ik kijk ook met veel verdriet terug op deze periode.
Toen kwam het volgende probleem om de hoek kijken, er kwamen eetbuien. Deze zijn in eerste instantie klein begonnen en waren er eerst alleen met bijzondere dagen of gelegenheden. Dan nam ik iets wat in mijn ogen eigenlijk een ‘verboden’ product was en hier sloeg ik dan vervolgens in door. Het was nu toch alweer mislukt. Deze eetbuien waren eerst klein en af en toe, maar ze werden steeds groter en na verloop van tijd waren ze er uiteindelijk dagelijks. Ik voelde me zo zwak en gefrustreerd. Waarom kon ik dit niet volhouden? Waarom had ik die wilskracht niet meer? Ik schaamde mij ontzettend. Ik voelde mij zo falen! En tot mijn grote angst en ontzetting kwam ik aan, en nog snel ook.
Eerst probeerde ik nog meer te compenseren, ik begon weer met braken, nog harder sporten en mijn lichaam compleet uit te putten. Het was niet genoeg, ik bleef aankomen en ik raakte steeds meer in paniek. Ik besloot dat dit zo niet langer kon en wilde mijzelf laten opnemen. Ik voelde dat ik hulp nodig had. Ik was op. Voor de buitenwereld was dat moeilijk te zien. Ik was inmiddels weer naar een gezond gewicht gegaan; en ja, als je een gezond gewicht hebt wordt er vaak gedacht dat je er weer bent toch? De schaamte voor mijn eetbuien was ook enorm. Ik voelde mij een vreetzak en durfde niet onder ogen te zien dat er misschien meer aan de hand was.”
Hoe was het voor je om die hulp te vragen?
“Afgelopen maart belde ik naar de huisarts en ik kon diezelfde middag nog komen. Ik weet nog hoe opgelucht ik was dat er iemand naar mijn verhaal wilde luisteren. Ik had het al die jaren zelf en alleen moeten doen. Ik was zo wanhopig en het voelde zo verlichtend om alles er uit te gooien. Tegelijk was er ook heel veel schaamte en angst.
Schaamte omdat ik zo van mijzelf walgde en angst omdat ik bang was dat het allemaal niet ernstig genoeg was! Maar op dat moment was er van binnen zo’n schreeuw om hulp. Ik wist dat ik het wel moest vertellen… wat had ik uiteindelijk te verliezen? Ik weet nog precies dat de dokter beaamde dat er waarschijnlijk sprake was van een eetstoornis. Ik voelde me opgelucht en boos tegelijk. Eindelijk vielen de puzzelstukjes op hun plek en het voelde ergens zo fijn om te weten dat er dus een reden was voor alles wat er met mij aan de hand was.”
Hoelang heb je op je behandeling moeten wachten en hoe was dat voor je?
“De periode dat ik moest wachten op hulp was vreselijk. Mensen in mijn omgeving kwamen het te weten en mijn eetstoornis vloog alle kanten op. Van heel restrictief naar enorme eetbuien. Mijn gewicht heeft nog nooit zo erg geschommeld als in die tijd. Ik heb zo vaak huilend aan de telefoon gezeten om te bellen of er al een plekje vrij was. Maar helaas, met ongewenst resultaat. En ondertussen trok ik het niet meer, de eetbuien werden steeds heftiger en ik voelde dat ik steeds dieper wegzonk.
Ik werd zo wanhopig, ik zag het leven niet meer zitten. Ik weet nog dat ik dacht: Zie je wel? Je bent te dik, voor jou is geen hulp nodig. De dokter heeft het vast verkeerd gezien, bij jou is er geen sprake van een eetstoornis. Jij verdient geen hulp. Ik had het gevoel dat ik mijzelf moest bewijzen en ik deed wat ik dacht dat moest. Ik stopte met eten. Ik hield mijzelf voor: als je straks dun bent, dan willen ze je vast wel helpen. Maar ik ‘faalde’ ook hierin, omdat de eetbuien nog extremer werden.”
Wat heeft je door de wachtlijst heen geholpen of waar had je behoefte aan gehad?
“Eerlijk gezegd voelt deze periode voor mij echt als een periode waarin ik moest overleven. Wel heb ik geprobeerd zo open mogelijk te zijn en om te vertellen aan mensen dat het niet goed met me ging. Hierdoor konden mijn vrienden en familie ook rekening met mij houden en mij helpen op momenten wanneer ik het moeilijk had. Hun steun heeft mij echt ontzettend goed gedaan! Ook ben ik minder gaan werken, omdat ik merkte dat het werk op dat moment heel veel stress gaf. Toen ik op mijn dieptepunt zat ben ik volledig in de ziektewet gegaan en ben ik twee weken bij kennissen in huis geweest om even uit de situatie te stappen.”
Welke behandeling volg je nu?
“Op 5 oktober ben ik opgenomen op de afdeling High Cure binnen de Ursula-kliniek in Leiden. Ik ben hier gaan eten volgens een vaste eetlijst en hierdoor kon ik mijn eetbuien onderdrukken. Ik had hier graag willen schrijven dat het op het moment echt heel goed met mij gaat, maar dat zou niet eerlijk zijn. Want helaas, eetstoornisherstel gaat niet in een rechte lijn naar boven. Hoe cliché het ook klinkt, het is wel de realiteit. Je gaat soms één stap vooruit, om er vervolgens drie terug te gaan. Ik ben namelijk op dit moment weer voor twee weken thuis, omdat ik een time-out heb gekregen. Maar ik probeer wel de moed erin te houden en hoop dat ik op een dag kan zeggen dat ik één stap vooruit ben gegaan en dat ik daar ben blijven staan! En dat gun ik iedereen zo ontzettend!”
Wat zou je anderen willen meegeven die met een wachtlijst te maken krijgen of hebben?
“Het klinkt misschien simpel en het is zo moeilijk, maar echt; praat! Praat erover, hoe moeilijk dat ook is, en hoe erg je je ook voor je problemen schaamt. Het kan zo opluchten om dit met mensen te delen, ook al is een eetstoornis voor anderen soms lastig te begrijpen. Nu weet ik dat ik ook enorm dankbaar mag zijn met mijn familie als vangnet en dat dit voor anderen minder vanzelfsprekend kan zijn. Weet dat er ook op Proud2Bme de mogelijkheid is tot chatten met ervaringsdeskundigen. Wie weet is dit helpend voor jou! En weet, je bent niet alleen en je bent absoluut niet raar! Jouw eetstoornis, in welke vorm of mate ook, doet ertoe! Jij verdient hulp!”
Wat is jouw ervaring met wachtlijsten?
Geef een reactie