Een tijd geleden las ik ‘It ends with us’ van Colleen Hoover. In dit boek staat een verhaallijn centraal van een vrouw wier moeder in een gewelddadige relatie zat. Ondanks dat hoofdpersoon Lily zich hiervan bewust was en dit absoluut niet voor haarzelf wilde, raakt ze zelf ook verwikkeld in een soortgelijke situatie. Maar hoe kan het dat je ergens in terechtkomt waar je juist zo waakzaam voor bent?
Liefde, daten, aantrekkingskracht en psychische kwetsbaarheid, dat gaat vaak niet zo vanzelfsprekend samen. Misschien vind je het eng om je te hechten aan iemand, val je uitsluitend op mensen die jou niet zien staan of die niet goed voor jou zijn, of vind je dat je het niet waard bent om liefde te mogen voelen en delen. De relaties die je op latere leeftijd aangaat of soms juist niet aangaat, de moeilijkheden eromheen; het kan allemaal samenhangen met hoe jij bent opgegroeid.
(Communicatie- en) Hechtingsstijlen zijn als het ware een soort blauwdruk voor hoe wij ons ontwikkelen. Hoe we naar de wereld kijken en onszelf opstellen naar anderen. Wanneer je bent opgeroeid in een gezin waar liefde schaars was, je niet getroost werd wanneer je daar behoefte aan had en niet de genegenheid kreeg waar je als kind behoefte aan hebt, kan het zijn dat het beeld dat je hebt van liefde verstoord raakt. Je weet niet wat normaal is en waar je naar zoekt, als je het niet kent.
Aantrekkingskracht
Hoe werkt aantrekkingskracht eigenlijk precies? Het eerste contact? Waar tegenpolen naar elkaar toe lijken te trekken (om zo in balans te raken), doen ontwrichtingen dat ook en er kan een aantrekkingskracht zijn tussen mensen met een zelfde soort problematiek. Trauma zoekt trauma. Je trekt aan wat je kent. Je zoekt op wat je weet. Wat veilig voelt, ook als het niet goed voor je is.
Opposites attract en soort zoekt soort
Seksuele inprenting: zo wordt het verschijnsel genoemd dat de relatie van jouw ouders als een blauwdruk fungeert voor jouw latere partners. Dat is je referentiekader. Dat is hoe jij liefde en genegenheid kent.
Zebravinkenmannetjes vallen op vrouwenvinkjes die qua uiterlijk op hun moeder lijken. Ook mensen zijn onbewust op zoek naar herkenning: hierdoor komt het vaak voor dat iemand zich aangetrokken voelt tot iemand die diegene aan een van de ouders doet denken. Dit kan zowel gaan om de meest als om de minst geliefde ouder, waarbij er vaak ook onbewust wordt gezocht naar heling. Zo kan het zijn dat je een voorkeur hebt voor mensen die zich koel en afstandelijk opstellen omdat je die houding onbewust herkent van een van je ouders: het afstoten, de afwezigheid. Het is misschien niet fijn, maar je weet niet dat het fout is of dat het ook anders kan.
Het stopt hier
Wanneer een trauma niet goed is verwerkt, bestaat de kans dat iemand zichzelf maar in soortgelijke situaties blijft manoeuvreren om het zo wél te kunnen verwerken. Het is dan belangrijk om te achterhalen waarom dit patroon is ontwikkeld en waarom het niet lukt om het te doorbreken. Iets waar Lily uit het boek bewust van raakte, waarna ze er heel bewust voor koos om de cirkel te doorbreken.
Ook onzekerheden en het gevoel niet gezien te worden, kunnen op deze manier als het ware ‘doorgegeven’ worden.
Anders naar jezelf kijken
Niet alleen daten en iemand vinden die jou neemt zoals je bent, waar je echt jezelf kan zijn en die jou op een gezonde manier stimuleert, kan heel ingewikkeld zijn. Dán begint het pas echt. Wanneer jouw beeld van liefde is aangetast, is dat iets waar je in een relatie tegenaan kan gaan lopen, afhankelijk van waar het voor jou wringt. Die onzekerheid die je als kind hebt ontwikkeld, is niet ineens weg. Misschien vind je het lastig om iemand volledig te vertrouwen, om jezelf bloot te geven en/of voelt het alsof je geen ‘recht’ hebt op een stabiele en gezonde relatie.
Maar: een relatie kan ook helpen om het beeld dat jij hebt van liefde om te draaien. Het kan namelijk helend werken wanneer jouw gevoelens er nu wel mogen zijn. Als je ervaart dat er wel degelijk een veilige haven kan zijn en je je voorzichtig mag gaan leren uiten. Zo kan je ook leren om bijvoorbeeld grenzen te stellen en kan de ervaring dat die grenzen door anderen worden gerespecteerd je helpen om jezelf en daarmee ook jouw grenzen beter te gaan respecteren.
Ook kan een gezonde relatie je laten inzien dat je jezelf heel anders kan en mag bekijken. Wanneer je zelf het gevoel hebt dat je tekortschiet en iemand anders je hierin frisse ‘feedback’ geeft, leer je ook anders naar jezelf te kijken en kan het zijn dat je jezelf wat milder gaat benaderen.
Het begint bij jou
Een gezegde dat ik vaak heb gehoord: je moet eerst van jezelf houden voordat je van een ander kan houden. Ja, ik denk zeker dat wanneer jij weet wat liefhebben is, je dit ook makkelijker kan delen. Maar ik ben ook van mening dat het andersom kan werken. Dat liefde helend werkt, ook als jij gebroken bent. Dat je niet eerst heel hoeft te zijn, voordat je anderen kan toelaten. Ik denk dat iemand anders je daarbij mag helpen.
Zelf heb ik ervaren dat, hoe gebroken ik ook was en hoe verstoord mijn beeld van liefde ook was, dat niet betekende dat dat beeld voor altijd vaststaat. Ja, het is ontzettend moeilijk om jouw kijk, jouw visie, jezelf te veranderen. Dat de tijd niet altijd alle wonden heelt en je het verleden niet terug kan draaien. Maar wat er achter jou ligt, hoeft niet altijd ook voor je te liggen. Wees lief voor jezelf, laat anderen lief voor jou zijn, rouw als dat nodig is en vergeet niet dat wat er ook is gebeurd, het niet jouw schuld is, niet jouw tekortkoming. Het verleden kun je niet meer veranderen, maar de toekomst wel.
Geef een reactie