Wat als je niet herstelt?

Herstellen van een eetstoornis is mogelijk, kan echt, maar de cijfers laten helaas ook anders zien. Ze laten zien dat het niet iedereen lukt om te herstellen of om volledig te herstellen. Het is naar en pijnlijk om te moeten stellen, maar het is wel de waarheid. Dit kan best onzeker maken. Ik heb heel erg vaak gedacht bij het percentage te horen dat niet (volledig) hersteld. Het duurde immers al zo lang allemaal. Ik heb veel aan mezelf getwijfeld. Is het nog wel zinvol om naar therapie te gaan? Verspil ik niet iedereens tijd? Maakt het wel uit dat ik m’n best doe? Of doe ik misschien toch niet genoeg mijn best? En wat als ik inderdaad echt niet herstel? Kan ik wel gelukkig zijn? Gelukkig worden?

Als herstellen van je eetstoornis niet lukt

Herstellen van een eetstoornis duurt bij de meeste mensen jaren. Nee, niet bij iedereen, maar bij het overgrote deel wel. Met zeven jaar een flink aanwezige eetstoornis, zit ik dicht bij de gemiddelde duur van een eetstoornis. Toch vond ik het altijd voelen alsof het bij mij veel langer duurde dan bij anderen en verloor ik daardoor regelmatig de hoop dat herstellen van mijn eetstoornis nog zou lukken. Misschien ben ik wel die ene bij wie eetstoornisherstel niet lukt. Misschien blijft het wel voor altijd zo. Want ik doe toch mij best? Ik wéét toch hoe het zit? Het had me al lang moeten lukken… Maar waarom lukt het niet? Dat maakt eetstoornisherstel zwaar. Je weet dat de eetstoornis je niet helpt en je zou het graag anders willen zien, toch lukt het je maar niet. Als je weet hoe het allemaal in elkaar steekt, maar niks lijkt te veranderen, kan je het dan wel?

Ik kan je verzekeren dat dat er echt bij hoort. Daarover schrijf ik ook in de blog ‘Steeds dezelfde fouten maken‘. Het hoort erbij dat het veel tijd kost om nieuwe patronen aan te leren, gebeurtenissen te verwerken en zelfvertrouwen op te bouwen. Je kan het verstandelijk wel weten, maar jouw hele ‘zijn’ heeft echt tijd nodig om dat eigen te maken. En dat gebeurt bij ieder in diens eigen tempo, dat is oké.

Waarom het bij de één langer duurt dan bij de ander? En waarom sommigen ook nooit volledig van hun eetstoornis herstellen? Daar is geen eenduidig antwoord op te geven. Er kunnen veel factoren een rol spelen. Hoe snel je hulp hebt gezocht, welke hulp er beschikbaar was, de kwaliteit van jouw sociale vangnet, de heftigheid en complexiteit van de omliggende problematiek en nog veel meer. Dat herstellen van jouw eetstoornis op dit moment (nog) niet lukt, wil niet zeggen dat je niet hard genoeg je best doet of hebt gedaan. Het wil ook niet zeggen dat het nooit kan. Toch kan het op dat moment heel sterk voelen alsof je het allemaal voor niets doet. Alsof je faalt en alsof het nooit gaat lukken. Alsof je andermans tijd verdoet. Alsof je nooit meer geluk gaat vinden. Alsof je het net zo goed allemaal maar los kan laten en het allemaal zinloos is. Als jij je hier op dit moment in herkent, hoop ik dat deze blog wat steun kan geven.

Het gaat om jouw kwaliteit van leven

Want of je nu uiteindelijk wel of niet van jouw eetstoornis hersteld, het maakt altijd uit om op dit moment zo goed mogelijk voor jezelf te zorgen. Voor jezelf zorgen kan in heel praktische dingen zitten, zoals naar therapie gaan of je dagelijkse ritme vast houden. Het kan ook mentaal zijn, zoals mildheid, begrip en acceptatie voor jezelf (en/in de situatie) opbrengen. Soms kan accepteren dat de situatie nu even zo is en de focus even van herstellen af mogen halen, wel voor wat ruimte zorgen, wanneer je hier al langere tijd mee aan het worstelen bent. Als je even niet meer hoeft te vechten, even geen tegenslagen meer hoeft te verwerken, even niet meer naar ‘een heilig doel’ aan het toewerken bent en het dan pas goed zou zijn, maar mag kijken naar jouw kwaliteit van leven in het hier en nu.

Een mooi voorbeeld hiervan vind ik bijvoorbeeld de LES-groep. Een langdurige eetstoornisgroep, waar herstel even niet het hoofdthema is, maar waar je wel gesteund en gehoord wordt. Waar je wel hulp krijgt om toch de dagen door te komen. Te leren omgaan met wat er is. Om aan jouw kwaliteit van leven te werken. Want ook als het op dit moment niet lukt om de symptomen van jouw eetstoornis te verminderen, verdien je steun en hulp. Dan wel van een eetstoornis gerichte therapie, andere soort therapie of jouw directe omgeving.

Want je bent er namelijk, hier en nu. Je hebt een eetstoornis, maar je bent er niet één. Je bent ook nog altijd jezelf en je bent zo veel meer dan de aandoening waar je mee worstelt. Dat is ook iets om te mogen ervaren, voor te mogen zorgen, te waarborgen en waarderen. Het is niet óf herstellen óf falen. Het is niet óf therapie succesvol afronden óf therapie en hulp niet verdienen. Ook als herstellen niet lukt, betekent dat niet dat je niet aan je kwaliteit van leven kan en mag werken. Dat je geen uitlaatklep of steun nodig hebt. Dat je geen hulp verdient om stabiel te blijven. Dat het geen zin heeft om voor jezelf te zorgen. Dat je leven geen zin zou hebben. Dat je geen geluk kan of mag ervaren. Want je bent geen eetstoornis, je hebt er één, en je hebt nog zo veel meer.

Je kan niet in de toekomst kijken

Dat herstellen nu niet lukt of dat je daar nu nog geen uitzicht op hebt, wil overigens niet zeggen dat het nooit zal lukken. Sommige mensen hebben jaren en jaren een eetstoornis. Ze zijn al bestempeld als ‘uitbehandeld’ en hebben meerdere therapieën gevolgd zonder volledig herstel als eindresultaat. Is het dan niet voor mij weggelegd? Misschien op dit moment niet, maar je kan niet in de toekomst kijken. Eenzelfde therapie kan op een later moment toch weer heel anders aanslaan. Jouw ontwikkeling staat gedurende de tijd ook niet stil. Soms heeft iets meer tijd nodig. Bepaalde beseffen, een gedachtegoed, verhalen van en gesprekken met anderen. Ontwikkeling gaat bij iedereen zo anders en daarin is geen goed en fout. Soms kan de ruimte die een LES-groep of ‘accepteren waar je nu bent’ geeft, juist ruimte maken voor herstel, omdat je niet bezig bent met winnen of verliezen, maar met mogen leven. 

Het kan lastig zijn om te bepalen wanneer je juist door moet zetten of even een pas op de plaats moet doen. Wanneer de eetstoornis aan het woord is of wanneer jouw gezonde kant echt toe is aan niet hoeven vechten. Wanneer je hard blijft roepen niet op te geven of wanneer het gevecht te veel voelt als falen en overvragen. Eetstoornisherstel is immers nooit makkelijk en voelt vaak ook niet goed op de korte termijn. Het is proces met resultaat op lange termijn, een termijn van jaren soms, al kunnen kleine overwinning gezien en gevierd worden. Toch zou ik altijd willen meegeven: je mag altijd open staan voor eetstoornisherstel. Je hoeft jezelf niet minder waard te vinden als je het niet lukt, want dat ben je niet. Een ziekte – want dat is het – maakt jou als mens niet minder waard. Je mag er hoe dan ook zijn en die (zelf)liefde gun ik jou echt. Maar het kan echt. Ook als je ‘uitbehandeld’ bent. Ook als het al jaren duurt. Ook als je het allemaal even niet meer weet. Het leven kan onverwachtse wendingen maken. 

Ervaringsverhalen en inspiratie

Dat het leven onverwachts kan lopen, dat eetstoornisherstel zelfs na ‘opgegeven’ te zijn mogelijk is, is geen nieuw verhaal voor ons. Lees bijvoorbeeld dit rauwe, maar inspirerende interview, over iemand die herstelde van anorexia na uitbehandeld te zijn. Of het verhaal van Laurence, die na dertig jaar eetbuien, toch kon herstellen van Binge Eating Disorder. Later namen we ook een podcast met Laurence op over dit onderwerp, die kan je hier beluisteren. 

En misschien denk je: kan je het niet gewoon laten zijn? Gewoon zeggen dat herstel niet altijd lukt of mogelijk is? Dat sommige mensen altijd een eetstoornis hebben en dat dat oké is, zodat ik daarin wat rust kan vinden? Ik noemde het al: het is soms ook zo. En zo gaat het leven soms ook. Daar hoeven we geen oordeel over te hebben. Je bent hoe dan ook een waardig mens, die zorg, steun en liefde verdiend. Een mens dat leeft en beleefd. Werken aan jouw kwaliteit van leven onder welke omstandigheden ook, is altijd zinvol, altijd waardevol. Maar dat stukje hoop, dat het kan of dat je nog stappen kan zetten – volledig herstel of niet, wat dat betekent bepaal jij uiteindelijk zelf – zou ik je ook niet willen onthouden. Die hoop doet ook leven. Zonder oordeel, alleen maar met liefde.

Mijn eetstoornis heeft jaren geduurd, maar niet langer dan tien jaar, bijvoorbeeld. Ik kan me voorstellen dat mijn ervaring op dit vlak dan toch anders is en meer ‘van horen zeggen’. Niet minder waar of gemeend, ik spreek immers een hoop mensen. Hier op Proud2Bme, maar ook in mijn persoonlijke omgeving of van de groepsbehandelingen die ik volgde. Maar twee weten meer dan één en samen staan we sterk. Het delen van ervaringen – als je daaraan toe bent – helpt. Voor het creëren van hoop, maar ook begrip voor jezelf en elkaar. Dus heb jij een waardevolle ervaring over dit onderwerp, waarvan je denkt dat het anderen zou kunnen helpen? Voel je altijd vrij om een gastblog in te sturen naar redactie@proud2Bme.nl, je via deze weg aan te melden voor onze serie Mateloos Moedig of een ander idee/interview te pitchen, dan denken wij met je mee. We doen het samen. ♥

Liefs,
Irene

Kom bij Proud2Bme gratis en anoniem in contact met lotgenoten, ervaringsdeskundigen, psychologen en dietisten. Op ons forum kun je jouw verhaal delen en/of vragen stellen. Ook kan je dagelijks met ons chatten (de agenda vind je hier). Wij staan voor je klaar.