Wat eet iemand met een eetstoornis?

Wat eet iemand met een eetstoornis eigenlijk? Ik bedoel, het heet niet voor niks een eetstoornis. Er gaat iets mis met eten, maar wat dan? Kan ik aan wat ik eet zien of ik een eetstoornis heb? Of zou ik aan iemands dieet kunnen aflezen dat iemand anders een eetstoornis heeft?

Voordat ik deze vraag ga beantwoorden lijkt het me in de eerste instantie belangrijk om te weten wat een eetstoornis nou precies is. Wanneer je helemaal niks van eetstoornissen weet is de kans groot dat direct het stereotype beeld van een extreem mager meisje dat niks tot bijna niks eet in je hoofd op popt. Een meisje met een ernstige vorm van Anorexia Nervosa.

Dat is niet gek, want het is het beeld dat het meest in de media wordt geschetst, omdat het er nou eenmaal heftig uitziet aan de buitenkant, maar wanneer we het hebben over eetstoornissen gaat het misschien wel meer over wat er zich allemaal in je hoofd afspeelt. Angst, wanhoop, verdriet, zelfhaat, onzekerheid. Hoe een eetstoornis zich ook uit, van binnen voelen we allemaal dezelfde pijn.

Eetstoornissen komen in alle vormen en maten voor. Naast Anorexia Nervosa heb je ook Boulimia Nervosa, Binge Eating Disorder en eetstoornis NAO (Niet Anders Omschreven). Heel simpel gezegd is een eetstoornis een copingmechanisme om om te gaan met dingen als trauma, gevoelens, onzekerheden enzovoort. Door op een bepaalde manier met eten en gewicht om te gaan krijg je het gevoel deze herinneringen te kunnen wegstoppen, gevoelens te kunnen uitdoven en controle te kunnen behouden op jouw leven.

Maar tegen welke prijs? Jezelf uithongeren, eetbuien, braken, laxeren, vasten, overmatig sporten, piekeren, huilen, je nooit goed genoeg voelen, geheimen hebben, een dubbelleven leiden, geen energie meer voor het echte leven, geen sociale gelegenheden, want die zijn te eng, zeker als er eten in het spel is, geen leven.

Erfelijkheid, biologische factoren, lichamelijke aanleg, het schoonheidsideaal, opvoeding en psychologische kenmerken spelen een rol in het ontwikkelen van een eetstoornis. Het hangt dus af van meerdere factoren. Meer over de verschillende soorten eetstoornissen vind je hier op onze website. Het is nu in ieder geval duidelijk dat de eetstoornis een bepaalde functie heeft, maar hoe ziet dat er dan uit wat het eten betreft?

Wat eet iemand met anorexia?

Mijn eetstoornis is ooit begonnen als Anorexia Nervosa. Ik zou je dus prima kunnen vertellen wat ik toen op een gemiddelde dag at, maar dat zou niet het antwoord op deze vraag zijn. Wat iemand met Anorexia zoal eet kan verschillen van persoon tot persoon. Volgens het DSM-criteria is het zo dat iemand met anorexia een beperkte energie-inname heeft ten opzichte van de energiebehoefte. Hierdoor val je af. Dit betekent dus niet dat je de hele dag niet eet. Je eet gewoon te weinig.

Vaak zie je dat mensen met een eetstoornis een lijst van verboden producten hebben. Producten die (onterecht) als ongezonde dikmakers worden bestempeld en uit angst niet worden gegeten. Toch is het niet zo zwart wit, want ooit ontmoette ik iemand met anorexia die bijna elke dag patat at. Echter was dit dan ook het enige dat ze at. Daar kan je niet van leven en daar was ze zich heel bewust van.

Iemand anders at juist weer de hele dag door. Echter at ze alleen maar producten waar ontzettend weinig calorieën in zaten. Ze wist precies hoeveel ze binnen kreeg en dat voelde veilig, maar het was veel te weinig en heel ongezond. Of je nou helemaal niks eet, de hele dag alleen maar sla, enkel een patatje per dag, 3 kleine maaltijden die niet voldoende energie geven of op een andere manier te weinig eet… Het past allemaal binnen dat criterium.

Heb je dan geen Anorexia meer als je niet meer te weinig eet? Nee, zo zit het niet, het kan inderdaad zo zijn dat iemand met anorexia voldoende eet en zelfs aankomt. Deze persoon is dan nog in herstel. Of dit dan helemaal goed voelt voor die persoon is weer een heel ander verhaal. Zoals gezegd gaat een eetstoornis niet enkel over eten. Het gaat erom wat er in je hoofd gebeurd. Welke gedachten heb je rondom eten? Hoe zwaar is dat gevecht in je hoofd? Welke achterliggende problemen komen er naar voren als je niet meer vlucht in die schijnveiligheid van de eetstoornis?

Wat eet iemand met boulimia?

Wat begon als Anorexia eindigde bij mij in Boulimia. Nouja, het eindigde bij herstel natuurlijk, maar Boulimia heb ik als langste en laatste mee geworsteld. Zo zie je maar weer dat hoewel eetstoornissen van elkaar verschillen ze toch eenzelfde functie kunnen vervullen. Hoe het ook zij, een eetstoornis is een eetstoornis, welke vorm deze ook aanneemt. De ene is niet beter of erger dan de andere.

Laten we om te beginnen eens kijken naar de DSM-criteria voor Boulimia Nervosa. Dit zijn er een paar, maar we zijn voor deze vraag vooral geïnteresseerd in die vraag die letterlijk over het eten gaat. Het criterium stelt dat iemand met Boulimia regelmatig eetbuien heeft, wat betekent dat je in een relatief korte tijd een heel grote hoeveelheid voedsel naar binnen werkt. Tijdens zo’n eetbui heeft die persoon het gevoel geen controle meer te hebben over wat hij of zij eet. Na de eetbui compenseert hij of zij het eten door zelfopgewekt te braken, laxeermiddelen te gebruiken, te vasten of overmatig te bewegen.

Iemand met boulimia heeft meestal gewoon een gezond gewicht of een beetje overgewicht. De wens om af te vallen komt niet bij iedereen voor, maar de angst om aan te komen wel, vandaar het compenseren. Toch zijn de eetbuien voor je gevoel niet te stoppen. Het is een drang, een soort extreme onrust die gesust moet worden. De eetbui voelt als een soort opluchting, maar er komt ook onwijs veel schuldgevoel bij kijken.

Eigenlijk kan je misschien wel zeggen dat iemand met Boulimia in de meeste gevallen gewoon eet zoals jij en ik. Tja, wat zegt dat eigenlijk? Iedereen eet zo verschillend. Ik kan voor mezelf spreken dat ik op het moment dat ik Boulimia had niet meer de wens had om extreem veel af te vallen, maar ik wilde wel graag dun zijn. Soms at ik normaal en gezond, maar er waren ook periodes dat ik toch probeerde om wat minder te eten en zo wat kilo’s kwijt te raken. Dit hield ik echter nooit lang vol, want het weinige eten lokte alleen maar meer eetbuien uit. Ik kwam in een vicieuze cirkel terecht.

Tijdens zo’n eetbui at ik alles wat ik mezelf normaal gesproken niet toe zou staan, omdat ik bang was dat ik er dik van zou worden. Snoep, koek, chips, chocolade, kaasbroodjes, ijs en ga zo maar door. Zo veel dat het niet eens meer lekker was en dat er niks meer bij kon, maar dan toch nog een beetje erbij. Pijn deed het. Op die momenten voelde het echt als een bevrijding, maar aan de andere kant deed het me ook zo veel zeer. Het is een vreemde gewaarwording.

Al helemaal omdat mijn eetbuien lang niet altijd uit dat soort voedsel bestond. Soms had ik namelijk eetbuien die bestonden uit soep, pasta of rijst met groenten of zelfs bevroren brood en pakjes boter als ik niks anders kon vinden. Ik móest iets eten, het maakte niet meer uit wat het was en of het lekker was. Ik proefde het niet eens meer. Het ging niet enkel om lekker eten of er mooi uit willen zien. Het ging om een bepaalde angst, bepaalde gevoelens, een bepaalde onrust die ik op deze manier probeerde te verdoven.

Wat eet iemand met Binge Eating Disorder?

Binge Eating Disorder, ofwel eetbuistoornis. Ik kreeg voor het eerst met eetbuien te maken toen ik last kreeg van extreme hunger bij Anorexia herstel. Dit heb ik destijds niet goed aangepakt door het voor mezelf te houden, maar ik schaamde me er ook dood voor. Die eetbuien voelde echt als controleverlies, alsof ik zwak was.

Net als iemand met Boulimia heet iemand met BED last van eetbuien, maar het grote verschil zit hem in dat diegene deze niet compenseert. Wat zegt dit over wat diegene eet? Het zegt niet dat diegene de hele dag alleen maar heel veel en ongezond eet. Het zegt ook niet dat die gene een gezond eetpatroon eet. Het zegt niet of diegene wel of niet van eten houdt. Het zegt niet of iemand veel snoept. Het zegt eigenlijk helemaal niet zoveel, behalve dat dit eetbuien er zijn.

Het kan best zo zijn dat iemand met BED prima weet wat gezond eten is, daar ook naar streeft en dat ook prima doet, maar dat de achterliggende oorzaken er toch voor zorgen dat iemand eetbuien heeft. Vaak in het geheim, want het voelt, zoals ik omschreef, alsof je de controle verliest. Het voelt zwak en er hangt en onwijs taboe op, waardoor er ook veel schaamte bij komt kijken.

Wat eet iemand met eetstoornis NAO?

Als je een Niet Anders Omschreven eetstoornis hebt betekent dat je niet voldoet aan alle criteria van één specifieke eetstoornis volgens het DSM. Denk bijvoorbeeld aan atypisch anorexia, waarbij iemand aan alle criterea van anorexia voldoet, behalve ondergewicht. Of dat iemand wel eetbuien heeft en deze compenseert net als bij boulimia, maar dat niet met een bepaalde regelmaat doet. Maakt dat het dan minder erg? Nee.

Wat eet iemand met eetstoornis niet?

Iemand met een eetstoornis eet niet normaal. Iemand met een eetstoornis eet niet met gezonde gedachten. Iemand met een eetstoornis eet niet vrij van oordelen over zichzelf. Welke eetstoornis je ook hebt. Een eetstoornis is een eetstoornis en een eetstoornis gaat niet over wat je eet. Het gaat niet over of je wel of niet van eten houdt. Het gaat niet over hoe veel of weinig je weegt.

Het gaat over wat je weg eet, over waar je naar hongert.