Een eetstoornis krijg je niet zomaar. Echter kan de oorzaak wel complex zijn en van meerdere factoren afhangen. Hieronder zullen we wat van die factoren toelichten.
1. Erfelijkheid en genen
Ieder mens wordt geboren met een verschillende combinatie aan genen. Die genen bevatten erfelijk materiaal, waardoor je voor een deel op je moeder en voor een deel op je vader lijkt. Helaas bevat dit erfelijke materiaal ook kenmerken die minder leuk zijn en die je bijvoorbeeld kwetsbaarder maken voor bepaalde ziektes. Dit geldt ook voor ziektes als BED en boulimia. Uit onderzoek blijkt dat de kans op een eetstoornis veel groter is wanneer deze ziekte binnen je familie al voorkomt. Inmiddels heeft onderzoek ook aangetoond dat er wellicht genen zijn waardoor mensen een grotere kans hebben op het ontstaan van eetbuien.
2. Biologische factoren
Verschillende stofjes die vrijkomen in je hersenen, hebben invloed op je stemming. Wanneer de regulatie van deze stoffen niet verloopt zoals het hoort, vergroot zich de kans op een depressie. Onderzoekers zien echter ook verbanden met deze stof en het ontwikkelen van eetstoornissen.
De stof waar het hier om gaat heet serotonine. Bepaalde medicijnen (antidepressiva) zorgen ervoor dat de regulatie van deze stof beter verloopt. Vandaar dat deze medicijnen soms ook aan mensen met een eetstoornis worden voorgeschreven.
3. Lichamelijke aanleg
Het klinkt misschien vreemd, maar wanneer er (aanleg voor) overgewicht in de familie zit, is de kans op het ontwikkelen van een eetstoornis groter. Dit komt doordat mensen met aanleg voor overgewicht eerder zullen gaan lijnen, dan mensen met een slank postuur. Lijnen vergroot weer de kans op een eetstoornis. Als je vaak extreem lijnt, dan ben je voortdurend bezig met eten en gewicht. Wanneer het lijnen mislukt en een jojo-effect ontstaat, wat veelal in gewichtstoename (meer dan het startgewicht!) resulteert, dan is de drang om af te vallen nog groter en begin je weer opnieuw met extreem lijnen. Zo kom je in een cirkel terecht die al snel kan leiden tot een eetstoornis waar je niet zo eenvoudig meer van af komt.
4. Het schoonheidsideaal
In de westerse wereld is slank zijn nog steeds heel belangrijk. Lang geleden was het juist in om mooie ronde vormen te hebben. Kijk maar eens naar de schilderijen van de schilder Rubens. Vandaag de dag is het schoonheidsideaal helaas nog steeds gericht op slank zijn.
Sommige vrouwen hebben nu eenmaal een dergelijk postuur en lijken in die zin bevoorrecht. Toch heeft de gemiddelde Nederlandse vrouw echt niet ‘size zero’. Wil een gemiddelde vrouw dus aan het huidige schoonheidsideaal voldoen, dan zal zij ongezond veel moeten sporten en ongezond weinig moeten eten. Dit zal echter ernstige negatieve gevolgen hebben op haar lichaam en stemming.
5. Opvoeding
Vaak wordt bij psychische problemen direct gekeken naar de thuissituatie of de ouders in kwestie. Dit is niet helemaal terecht. Van een moeilijke opvoeding of vervelende ouders alleen, zal iemand geen eetstoornis ontwikkelen. Het kan er echter wel aan bijdragen dat iemand een eetstoornis ontwikkelt, maar hiervoor zijn ook andere factoren nodig.
Onderstaande gezinsfactoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een eetstoornis:
- Binnen het gezin wordt veel waarde gehecht aan presteren;
- Eén van de ouders doet (vaak) aan de lijn;
- Ouders hebben vaak ruzie, ook over de opvoeding;
- Scheiding;
- Extreem beschermend gedrag van één van de ouders naar het kind;
- Een slechte sfeer in huis;
- Binnen het gezin wordt bijna niet over emoties gepraat;
- Seksueel misbruik.
6. Psychologische kenmerken
Ook de manier waarop je naar jezelf kijkt en hoe je zelf met gebeurtenissen en gevoelens omgaat, heeft invloed op het wel of niet ontwikkelen van een eetstoornis. Maar voor al deze kenmerken geldt: ze zijn niet dé oorzaak, ze kunnen echter bijdragen aan het ontwikkelen van een eetstoornis.
- Weinig zelfvertrouwen.
- Negatief zelfbeeld.
- Faalangst.
- Extreem gevoelig voor kritiek en invloeden van buitenaf.
- Slecht om kunnen gaan met conflicten en deze het liefst vermijden.
- Veel moeite hebben met het uiten van gevoelens.
- Groot verantwoordelijkheidgevoel.
- Sterke neiging om voor anderen te zorgen.
Juist omdat er vaak sprake is van meerdere van deze facetten, kan het zijn dat eventuele hulp voor je eetstoornis, hier ook over zal gaan. ‘Wat maakt het dat je een eetstoornis hebt ontwikkeld en hoe kan je ervoor zorgen dat je geen terugval zal hebben?’, kunnen dan ook vragen zijn die in een behandeling terug kunnen komen.
