Een eetstoornis. Het is lastig om je een voorstelling te maken van wat het allemaal inhoudt wanneer je er zelf niet mee te maken hebt gehad. Je zal nooit weten hoe het voelt totdat je het zelf hebt ervaren. Er zijn veel misvattingen over eetstoornissen. Ergens is dat logisch, maar dit is ook heel lastig. Wanneer je wel een eetstoornis hebt kan je je namelijk erg onbegrepen voelen. Dit zorgt voor schaamte en een eenzaam gevoel. In deze blog wil ik proberen wat meer duidelijkheid te scheppen over wat een eetstoornis nou precies inhoudt.
Allereerst wil ik graag nog even zeggen dat het hebben van een eetstoornis niet iets is om je voor te schamen. Het is voor veel mensen lastig om te bevatten, maar het kan iedereen overkomen. Daarmee kom ik meteen aan bij het eerste punt: Het is geen keuze.
♦ Het is geen keuze
“Je bent er toch zelf mee begonnen? Je kan toch gewoon stoppen als je het niet meer wilt? Je kan toch gewoon normaal doen? Eet gewoon deze boterham.” Het moment dat mijn ouders ontdekte dat ik anorexia had weet ik nog als de dag van gisteren. Het eerste wat ze deden was een pakje sultana uit de keuken halen. Ze kwamen naast me zitten op de bank en vertelden me dat ik dat meteen op moest eten. Achteraf gezien begrijp ik hun wanhoopsdaad, maar zo simpel was het natuurlijk niet. Het is niet zo dat ik weer genezen zou zijn op het moment dat ik dat pakje sultana had gegeten. Het was niet dat ik dat pakje sultana niet wilde eten. Ik durfde het niet. Ik durfde het echt niet.
Een eetstoornis ontwikkelt zich langzaam en onopvallend. Het lijkt in het begin zo onschuldig. Geen koekje bij de thee, taart overslaan bij een verjaardag, een gezondere keuze tijdens het avondeten. Wat begint als onschuldig wat afvallen of gezonder willen leven ontwikkelt zich langzaam in een heuse angst voor eten en aankomen. De eetstoornis heeft zich een weg naar binnen geslopen en elke vezel in je lijf schreeuwt dat je niet mag eten, want anders… Op dat moment overviel de paniek me. Het vertrouwen in mijn lichaam en eten was compleet verstoord. Angst. Paniek. Het opnieuw moeten leren. Opnieuw leren vertrouwen.
♦ Het is geen crash-dieet
Een tijdje terug kwam de blog ‘weer terug op pro-ana‘ online. Toen ik deze blog had gelezen kon ik het niet laten om toch nog een kijkje te gaan nemen op de pro-ana site waar ik vroeger altijd berichtjes plaatste. Ik zag reacties staan van meiden die vroegen hoe je zo snel mogelijk een paar kilo af kon vallen. Het maakte me verdrietig. Een eetstoornis is geen manier om even snel wat gewicht te verliezen. Een eetstoornis verwoest levens en het is niet iets wat je zomaar weer van je af kan schudden.
Op zich is afvallen niet iets slechts. Wanneer je overgewicht hebt en niet lekker in je vel zit is het zelfs goed om een beetje af te vallen, maar het is heel erg belangrijk dat dit wel op een goede en gezonde manier gebeurt. Als jij het idee hebt dat je moet afvallen doe je er goed aan om dit te bespreken met je omgeving en/of een plan te maken met een diëtist. Wees eerlijk naar jezelf over waarom je af wilt vallen. Is het realistisch of is er eigenlijk iets heel anders aan de hand?
♦ Het gaat niet om afvallen
Ik stel bij het kopje hierboven niet voor niks de vraag of er misschien iets anders aan de hand is wanneer je het gevoel hebt dat je af wilt vallen. Afvallen, eten en lichaamsbeeld zijn thema’s die veel bij eetstoornissen komen kijken, maar het is niet de kern van het probleem.
Een eetstoornis is een serieuze ziekte waar complexe oorzaken aan ten grondslag liggen. Het is een copingsmechanisme voor trauma’s, een laag zelfbeeld, enorm hoge eisen en irrationele angsten. Een copingsmechanisme met alle gevolgen van dien. Een copingsmechanisme wat anders kan, maar wat een lange weg kan zijn om los te durven laten. Een eetstoornis is niet leuk, niet mooi, niet goed, maar lijkt soms de enige uitweg, omdat angst het stuur overneemt.
♦ Het kan iedereen overkomen
Veel mensen denken dat eetstoornissen enkel bij jonge, blanke meisjes voorkomen. Een puberziekte, een vrouwenziekte, een westerse ziekte of een luxeziekte. Allemaal onterechte benaderingen. Een eetstoornis kan namelijk iedereen overkomen. Het maakt niet uit hoe jong, oud, dik of dun je bent. Het maakt niet uit wat je afkomst is of welke geaardheid je hebt.
Ik hoor je denken… Je ziet het toch echt vaker bij jonge meisjes uit een westerse cultuur dan bij een ander type mens? Daar zijn wel een aantal verklaringen voor. Eetstoornissen kunnen in andere culturen echt een taboe zijn, waardoor het lastiger is om er voor uit te komen. Hetzelfde geldt voor mannen met een eetstoornis. Daarnaast ontstaan eetstoornissen vaak wanneer er ook iets traumatisch of een grote verandering in iemand leven plaatsvindt. De puberteit is voor veel mensen een onzekere periode waarin er een hoop met je lichaam gebeurt. Wanneer je aanleg hebt voor een eetstoornis is de kans groot dat je hem juist dan ontwikkelt, maar het hoeft niet en het kan dus ook nog op een later moment.
Ook zijn er veel mensen die hun eetstoornis niet herkennen, erkennen of er te lang alleen mee blijven rondlopen. Denk bijvoorbeeld aan eetstoornissen als Binge Eating Disorder, eetstoornis NAO of Boulimia. Deze eetstoornissen worden vaak niet herkent of kunnen lang geheim gehouden worden, omdat je het niet direct aan de buitenkant kan zien. Hier schrijf ik meer over in het kopje ‘het is meer dan anorexia’.
♦ Het is gevaarlijk
Mensen vergeten vaak hoe gevaarlijk een eetstoornis wel niet is. Niet alleen de omgeving van iemand met een eetstoornis, maar ook degene met een eetstoornis zelf. Elk jaar weer overlijden er te veel mensen aan een eetstoornis. Dit is niet enkel vanwege ondergewicht, maar ook zelfdoding en hartfalen als gevolg van braken of morbide obesitas zijn een risico. Een eetstoornis is niet niks en je kan er ernstige, blijvende schade aan overhouden. Ik dacht vaak dat het bij mij zo’n vaart niet zou lopen, maar het kan iedereen overkomen.
♦ Het is meer dan anorexia
Wanneer we in de media iets lezen over eetstoornissen gaat dit vaak over anorexia. Ook in films of documentaires is anorexia een ‘geliefde’ eetstoornis. Vaak gaat dit dan over gevallen met ernstig ondergewicht. De eetstoornis is op een zeer heftige manier aan de buitenkant zichtbaar. Iets wat overigens niet altijd het geval hoeft te zijn wanneer je anorexia hebt. Sterker nog, in de meeste gevallen is een eetstoornis helemaal niet zo zichtbaar. Denk hierbij aan eetstoornissen als boulimia, BED en eetstoornis NAO, maar bijvoorbeeld ook orhtorexia en andere zijtakken.
Ook deze eetstoornissen komen met serieuze gevolgen, al vallen ze niet zo snel op. Denk aan depressies, eenzaamheid, vermoeidheid, financiële problemen door eetbuien, slechte tanden door het braken, darmen die niet meer goed functioneren door laxeermiddelen, hartritmestoornissen door kaliumtekort en ga zo maar door. Eetstoornissen komen in alle vormen en maten, het is niet altijd in een hokje te stoppen, maar dat betekent niet dat het dan minder erg is. Alleen omdat je het niet altijd aan de buitenkant kan zien, betekent niet dat het aan de binnenkant niet erg heftig aanwezig kan zijn. Het gaat er uiteindelijk om wat er in je hoofd omgaat.
♦ Het neemt je leven over
Een eetstoornis heb je elke dag, de hele dag. Elk eetmoment is weer een gevecht en alle tijd voor en na de eetmomenten ben je bezig met overpeinzingen over die eetmomenten. Wanneer je het ene obstakel hebt overwonnen, komt de volgende er alweer in rap tempo aan. 6 eetmomenten, elke dag. Je neemt die eetstoornis overal mee naartoe en raakt al je tijd kwijt aan gedachten over wat, wanneer en of je iets moet eten. Deze angsten en gedachten slokken al je tijd op en zorgen ervoor dat er weinig ruimte is voor andere dingen.
♦ Herstel is mogelijk
Wekelijks krijg ik de vraag of ik wel echt hersteld ben van m’n eetstoornis. Heb je dan nooit meer dat je wilt afvallen? Heb je echt nooit meer een eetbui? Ben je echt helemaal genezen? Ik begrijp de vragen wel. Een eetstoornis is hardnekkig en het is soms moeilijk om te geloven dat het echt helemaal over kan gaan, maar het kan, echt.
♥
Fotografie: Maximilianmair
Geef een reactie