Negatieve emoties en gevoelens kunnen enorme impact hebben op ons leven, hoe wij ons voelen en hoe we naar de wereld om ons heen kijken. Het legt vaak een negatieve lading op de dingen die wij waarnemen en meemaken en dit kan er voor zorgen dat het negatieve de overhand neemt. Zo kunnen we in een negatieve spiraal terecht komen en het is dan ontzettend moeilijk om daar weer uit te komen. Misschien herken je het gevoel wel dat het lijkt alsof je verdrinkt in je eigen gevoel en dat je niet meer boven water komt. Het gevoel dat je geen controle meer hebt over de dingen die je voelt en dat het niet meer lukt om te genieten van de fijne momenten die er ook zijn. Dat het niet meer lukt om te relativeren en de situatie uitzichtloos lijkt op deze manier..
Negatieve emoties en gevoelens kunnen zorgen voor een soort tunnelvisie. Alleen jouw observaties, gedachten en belevingen lijken waar te zijn en de dingen eromheen die er ook zijn, komen niet meer binnen. Natuurlijk mag je je rot voelen, het leven niet altijd leuk vinden en zijn negatieve emoties ook emoties die er gewoon mogen zijn. Probeer alleen te voorkomen dat je in die negatieve spiraal terecht komt, want dan wordt de weg terug alleen maar lastiger en is het ontzettend moeilijk om weer wat meer positiviteit in je leven toe te laten.
Als ik verdrietig ben, vind ik het soms heel lastig om weer positief te denken en aan dingen te denken die mij vrolijk maken omdat mijn hoofd dan eerder de dingen eruit filtert die mijn gevoel versterken. Als ik boos ben, dwalen er allerlei boze gedachten door mijn hoofd en hoe langer ik er aan denk, hoe bozer ik word. Het is voor mij dan soms heel moeilijk om dit los te laten en daarom helpt het vaak wel om in dat geval mijn gevoel aan de ene kant toe te laten en aan de andere kant het er gewoon even te laten zijn zonder dat ik er direct over in gesprek ga. Dit maakt het soms namelijk erger en ik moet dan eerst even tot mijzelf komen. Later kan ik er wat meer vanaf een afstandje naar kijken en waar nodig relativeren. Het helpt vaak wel om te ontdekken wat voor jou werkt als je bepaalde negatieve emoties ervaart. Als je deze emoties opmerkt en er even bij stil durft te staan, kun je er pas echt iets mee doen.
Verander je gedachtenpatroon
Het klinkt zo ontzettend makkelijk maar in de praktijk is het natuurlijk wel anders. Je denkt vaak automatisch al van alles en dat ligt heel diep geworteld als een soort patroon. Sommige mensen zijn bijvoorbeeld gewend om alles wat henzelf betreft, eerst te bekritiseren en negatief te bekijken. Niet altijd helpend, en daar zijn ze zich meestal wel van bewust, maar zie dat maar eens te veranderen als je het altijd zo gewend bent. Dat is soms moeilijk, maar zeker niet onmogelijk. Wanneer je je bewust bent van negatieve gedachtes, kun je de impact ervan al verkleinen. Stel voor je voor dat je afgewezen bent voor een bepaalde therapie. Dat is natuurlijk heel vervelend omdat je graag aan jezelf en je problemen wil werken, en een afwijzing kan enorm vervelend en frustrerend zijn en er voor zorgen dat je direct aan jezelf gaat twijfelen.
Een afwijzing wordt bijvoorbeeld al snel gevolgd door allerlei negatieve gedachten die vaak niet eens reëel zijn, maar ze zijn er wel en daardoor gaan we ons steeds slechter voelen. Deze afwijzing zorgt misschien wel voor de gedachten dat je problemen niet ernstig genoeg zijn en dat je het niet waard bent om hulp te krijgen of dat je misschien juist te complexe problemen hebt waardoor je kan denken dat niemand je meer kan helpen en dat je voor altijd met deze problemen blijft rondlopen. Als de hulpverlening het al niet ziet zitten, hoe moet je dan zelf nog het vertrouwen hebben dat het ooit goed komt?
Het zijn hele logische gedachten in zo’n situatie en tegelijkertijd kun je er ook heel anders naar kijken. Die afwijzing hoeft niks te zeggen over jouw als persoon, maar zegt veel meer over hun hulpaanbod in combinatie met jouw problemen. Het betekent niet dat jij geen hulp verdient of dat je al bij voorbaat niet meer ‘te redden’ bent, maar probeer het te zien als dat zij ook willen dat je passende hulp krijgt voor jouw problemen en dat zij denken dat je meer baat hebt bij iets anders. Dat is veel meer vanuit de insteek dat ze je wel willen helpen en dat ze dat kunnen doen door hun eigen grenzen te kennen en je door te verwijzen naar hulp die mogelijk meer passend is. Dit zorgt ervoor dat zo’n afwijzing veel minder impact heeft en dat je gedachten niet de controle overnemen en er voor zorgen dat je je nog slechter gaat voelen, terwijl dat helemaal niet nodig is. Die energie kun je beter steken in het zoeken naar andere hulp.
Dit is slechts een voorbeeld, maar we maken allemaal dagelijks dingen mee waarop onze gedachten, emoties en gevoelens de overhand kunnen nemen en waarin we een keuze kunnen maken. Soms voelt het niet als keuze omdat emoties en gevoelens te heftig kunnen zijn, maar ik heb inmiddels gemerkt dat die keuze er vaak wel gewoon is. Het heeft natuurlijk wel tijd nodig om je hier bewust van te zijn en het te kunnen veranderen, maar elke stap is er eentje. Daarnaast is het ook goed om te onderzoeken wat echt voor jou werkt als het gaat om het hebben van meer controle over je gevoel. Soms helpt het namelijk ook gewoon om het er juist te laten zijn in plaats van het koste wat het kost te willen veranderen. Het gevaar is namelijk dat we gevoelens gaan onderdrukken in plaats van dat we het accepteren en proberen om het ook als iets positiefs en functioneels te zijn.
“Ik heb altijd al een slecht zelfbeeld gehad, maar toen ik mijn eetstoornis ontwikkelde, namen de negatieve gedachten nog meer toe. Als iemand mij een keer ergens op aansprak, betrok ik het direct op mijzelf en namen mijn gedachtes en gevoelens het volledig over van mijn gezonde verstand. Een vriendin zei een keer dat ze een opmerking niet zo leuk vond, voelde ik me direct een slechte vriendin maar het ging verder dan dat. Ik had het er met mijn moeder over en besefte toen dat ik sorry had kunnen zeggen en dat het helemaal niet zo bedoeld was, en dat was dan voldoende geweest maar in plaats daarvan zakte mijn zelfbeeld nog verder en had ik het gevoel dat ik niks waard was. Dat mijn vriendin me al had afgeschreven en ik gaf haar groot gelijk. Wie wilde nou bevriend zijn met mij? Mijn gedachten maakten overuren in mijn hoofd en ik ging me alleen maar slechter voelen. De opmerking van mijn vriendin dat ik iets had gezegd wat niet zo goed bij haar binnen kwam, zorgde er voor dat ik bevestigd werd in de gedachten die ik had over mezelf, terwijl dat ook nooit haar bedoeling is geweest. In plaats van dat ik wist en begreep hoe het bij mij werkte, greep ik terug op het niet eten en voelde ik me een mislukking.” – Anoniem
Ik denk dat het bij veel mensen met een eetstoornis zo is dat gevoelens onderdrukt worden door het niet of juist wel eten. Dat het gevoel daardoor wat meer aan de oppervlakte zit en je minder verdriet, maar ook minder geluk ervaart. Ik denk dat het dan juist belangrijk is om je gevoel en emotie er wat meer te laten zijn. Ook als je het gevoel hebt dat je dit eigenlijk niet aankan. Doe het dan met hulp van een professional, zodat je kan leren het te doseren en op het jouw tempo kan toelaten. Daarnaast is het fijn om een back-up te hebben, iemand die ervoor geleerd heeft en bij wie je terecht kunt als het niet gaat. Als je het te zwaar krijgt, er over wil praten of niet weet of het goed voor je is. Dat kan al veel steun en vertrouwen geven en je misschien helpen om het wel aan te durven.
Al met al is het niet altijd makkelijk om je niet mee te laten slepen in die negatieve emoties en gevoelens. Laten we elkaar daarom een beetje helpen en laten we onze tips delen.
Hoe zorg jij er voor dat negatieve emoties niet de overhand nemen?
Fotografie: Romain Toornier
Geef een reactie