Wie ben ik?

Naarmate je eetstoornis meer naar de achtergrond verdwijnt, ontstaat er vaak een leeg gevoel dat maar niet opgevuld lijkt te raken. Ineens vraag je je af, wie ben ik, wat wil ik, wat is mijn passie, wat is mijn levensdoel, hoe moet het nu verder. Klinkt bekend?

Dit zijn vragen die te maken hebben met een stukje eigenheidsontwikkeling. Oftewel het vormgeven van je eigen ik. Als je jarenlang alleen bezig bent geweest met eten of niet eten en alle bijverschijnselen is er niet veel ruimte geweest om te ontdekken wie je bent. Echter deze fase laat zich niet voor eeuwig uitstellen en zodra je enigszins aan de beterende hand bent, moet het toch een keer doorleeft worden. Laat ik ook meteen stellen dat het niet een eenmalige “worsteling” is. Het is een proces dat zich herhaalt in je leven echter de basis is het belangrijkste en kost vaak de meeste moeite.

Hoe zit dat dan? Als klein kind groei je op in een (als het goed is) veilige omgeving. Je zit letterlijk veel op schoot, kan daar schuilen en kan vanaf die plek rustig de wereld inkijken. Je wordt gedragen en gekoesterd. Naar verloop van tijd wil je wel meer zien dan het gezicht van degene die je draagt en draai je je liever om zodat je kan kijken wat er nog meer is. Kijk maar eens naar jonge kinderen, die worden dan onrustig en gaan wiebelen op schoot. Als het dan te eng wordt draaien ze zich weer gauw om.

Daarna volgt de fase dat ze voorzichtig van schoot willen, nog met een hand op je been, de eerste stapjes zetten. En ook dan rennen ze snel terug naar hun veilige plekje als ze iets te ver zijn afgedwaald. Elke keer gaan ze een stukje verder en leren zo hun wereld vergroten, en vertrouwen op de ander omdat ze ervaren dat ze altijd terug kunnen als het nodig is. Dit is een belangrijk basisstuk voor je latere eigenheidsontwikkeling. Vertrouwen in je eigen kunnen en vertrouwen in de ander dat die er voor je is, je steunt en aanmoedigt.

Dit is ook het stuk waar de meeste jonge mensen “schade”oplopen. Door te snel op eigen benen te moeten staan (ouders werken of gaan scheiden), of niet meer terug kunnen naar hun veilige plek omdat ze bijvoorbeeld continue opgevangen worden (oppas, BSO etc) door andere mensen die nog vreemd zijn voor ze. Ze beschermen zich tegen deze onveiligheden en laten zichzelf niet helemaal meer zien en houden meer afstand. De aandacht die kinderen in deze fase soms te kort komen, proberen ze bijvoorbeeld te krijgen door heel braaf te zijn, please gedrag. Anderzijds ontstaat hier ook het claimgedrag..het letterlijk aan de rok van mama hangen.

Uiteindelijk komt ook het moment dat ze niet meer terug hoeven naar de schoot…ze staan op eigen benen en alleen al de wetenschap dat die beschermde plek er is, is al genoeg. Ze gaan verder van huis, alleen naar school, zoeken hun grenzen op en gaan er ook soms overheen. Juist dit laatste maakt dat ze zichzelf leren kennen. Dit alles in een ideale wereld waar ze zich nog steeds gesteund voelen door verzorgers/ouders. Soms echter zijn de teugels zo kort dat ze ofwel zelf niet verder gaan ofwel dat ze er zo tegenin gaan dat er veel spanning ontstaat.

Daar waar je niet genoeg ruimte krijgt om te ontdekken maar dat verlangen wel hebt, gaat het mis. Of als je niet die veiligheid hebt ervaren door omstandigheden. Veelal sla je of los (bijvoorbeeld als je op kamers gaat) of je past je enorm aan. De eerste groep ontwikkelt zichzelf op het oog wel als hele “eigen” mensen (presenteren zich aan de wereld alsof ze het allemaal wel weten en geen hulp nodig hebben). Echter zij missen vaak die veilige basis en overschreeuwen zich soms om hun onzekerheid te verbergen. De tweede groep komt nooit echt  toe aan het ontdekken wie ze zijn. Ze houden zich in en volgen braaf de anderen.

Je kan je misschien voorstellen dat als een eetstoornis al vroeg openbaart een kind nooit echt zijn grenzen leert verkennen, niet leert ontdekken en geen contact aangaat met anderen. En juist die anderen zijn zo belangrijk in het ontdekken wie jij bent. Door de relaties die je aangaat, ontdek je verschillen en leer je hoe je kan blijven staan naast de ander. De groep “pleasers”blijft volgen en doet de rest na. De “rellers”zullen wel even laten zien wie ze zijn maar laten eigenlijk een schijneigenheid zien.

De leegt die je voelt als de zware eetstoornislast van je afglijdt, wordt veroorzaakt doordat je die fase van “wie ben ik” nog niet bent in gegaan, of slechts gedeeltelijk. De twijfels, de angsten en al die vragen zijn heel normaal en horen bij dat moment.

Juist omdat een eetstoornis vaak gepaard gaat met vereenzaming, terugtrekken, en afzondering is het leggen van contacten en onderhouden van relaties bijna niet aan bod gekomen.   En juist dat is bijna een voorwaarde om al die twijfel over jezelf weg te nemen. Echter dan moet de relatie / vriendschap wel veilig voelen…immers je stapt ook niet zomaar op het ijs zonder dat je weet of het je zal houden. Je moet een beetje testen of de ander wel echt te vertrouwen is, of je jezelf kan zijn zonder afgebrand te worden. Dat kost tijd en vraagt van jou dat je je angst overwint om jezelf te laten zien. 

Vraag jezelf vooral af wat je leuke kleding vindt en draag die dan ook. Vrienden zullen je keuze accepteren en daardoor voel jij je aangemoedigt om dat vaker te doen. Eet wat jij lekker vindt en niet wat al de anderen bestellen of kopen. Luister jouw muziek, en kijk de tv programma’s die jij echt leuk vindt. Het begint met dit soort dingen en kan dan groeien naar je mening geven over andere onderwerpen. Nee het is niet in een week allemaal klaar, zelfs niet in een maand, maar je zal al snel merken dat je sterker wordt en beter kan blijven staan in een groep. 

Des te steviger je staat hoe minder het nodig is om oud gedrag te vertonen zoals terugtrekken, je onzichtbaar maken of juist enorm brullen en ontploffen.

Grotere levensvragen zoals waarom ben ik in dit leven, wat wil ik in mijn leven etc kom je in hetzelfde proces ook tegen. Onthoudt echter dat niet alles direct op te lossen is, niet alles krijgt direct een antwoord. Soms moet je verder in je leven zijn voor je door hebt wat je passie is, en voel je pas dan wat je echt wilt. Zoals al gezegd, het is een proces dat je gedurende je hele leven tegenkomt. Elke keer weer doorloop je die “ik” fase en bevraag je jezelf weer. Elke keer kom je daardoor steviger te staan en ontwikkel je jezelf.

foto’s via weheartit.com