Winterdepressie

In de zomer ben ik vrolijk, opgewekt en blij. Ik kan genieten van alles en barst van de energie! Ik geniet van de zon, ik geniet van het weer. Het voelt alsof ik de wereld aan kan. Maar dan komt de herfst weer. Elk jaar is het weer dezelfde liedje…

Het wordt steeds later licht in de ochtend en het wordt steeds sneller donker in de avond. Ik word ‘s ochtends wakker door de wekker maar ik ben kapot. Ik ben doodmoe en het lijkt alsof ik niet heb geslapen, het lijkt meer alsof ik met mijn ogen heb geknipperd en nou is het ineens ochtend. Ik moet eruit en moet weer aan de slag maar ik heb daar helemaal geen zin in. Ik wil mijn bed niet uit, ik kan mijn bed niet uit. Ik lig het liefst de hele dag in mijn bed.

Ik voel me somber gedurende de hele dag. Maar wanneer het zonnetje schijnt, dan begin ik ook te stralen. De zonnestralen doen me veel goed en ik maak er ook optimaal gebruik van. Wanneer ik de tijd heb ga ik dan meteen naar buiten om zoveel mogelijk licht op te vangen. Ik heb last van een winterdip. Ik heb er elk jaar last van maar ik heb er tot zover nog nooit wat aan gedaan.

Mijn omgeving heeft leren leven met mijn winterdip. Ze weten waar het aan ligt wanneer ik nergens zin in heb of überhaupt energie heb om iets te doen. Maar dit kan voor mij niet zo doorgaan. Mijn vriend sleept mij elk weekend de deur uit en dan wandelen we een uur tot anderhalve uur lang op het strand of in de duinen. Maar wanneer het regent blijf ik liever binnen. En dat gebeurt nu best vaak! Op aanraden van anderen heb ik besloten om een wake-up light aan te schaffen. Ik wacht af totdat het binnen is zodat ik hopelijk uitgerust wakker word. Ik kijk nu alweer uit naar de lente…

Jaarlijks hebben veel mensen last van een winterdepressie. Winterdepressie heeft ook wel SAD, Seasonal Affective Disorder. De symptomen zijn dus afhankelijk van het seizoen. Een mildere vorm van winterdepressie is ook bekend als winterdip of herfst- of winterblues. Het aantal dat aan een winterdip lijden is nog veel groter dan de winterdepressie. Dit komt doordat je aan bepaalde symptomen moet voldoen om het winterdepressie te noemen. Wanneer je last hebt van een paar symptomen noemen ze het een winterdip. Dit kan je ook zien als NAO (niet anders omschreven).

Maar wat houdt een winterdepressie in? Wanneer iemand last heeft van een winterdepressie heeft diegene last van de volgende symptomen:

• Voortdurend moe zijn en willen slapen
• Je erg somber voelen
• Moeite hebben met concentreren
• Veel slapen, maar nog steeds moe wakker worden
• Je bent erg passief en hebt weinig gevoel
• Je bent snel geirriteerd
• Je hebt meer trek in calorie-rijk eten
• Je komt wat aan in gewicht
• Je hebt minder zin in lichamelijk contact
• Je hebt minder zin in sociale contacten

Winterdepressie treft jaarlijks duizenden mensen. De symptomen komen jaarlijks terug in het najaar of winter. Maar deze symptomen verdwijnen ook weer in het voorjaar. Maar hoe komt het dat mensen een winterdepressie hebben? Wat zorgt ervoor dat deze symptomen zo seizoensgebonden zijn?

Volgens onderzoekers ligt het aan het tekort aan licht in deze donkere dagen. We zijn gewend om wakker te worden wanneer het licht wordt. Maar in deze dagen is het niet zo snel licht, terwijl het wel tijd is om op te staan. We moeten dan vertrouwen op onze biologische klok.

Maar bij de mensen met een winterdepressie is de biologische klok in de war. Door het laat licht worden en vroeg donker worden loopt de biologische klok niet meer gelijk met de werkelijkheid. Hierdoor weet ons lichaam niet zo goed wanneer het bepaalde stoffen moet aanmaken. Een voorbeeld hiervan is melatonine.

Melatonine is een slaaphormoon dat ervoor zorgt dat je lichaam moe wordt en dat je in slaap valt en doorslaapt in de avond. Melatonine wordt gemaakt wanneer het donker is. Maar doordat het ‘s ochtends donker blijft, houdt het proces niet op waardoor er nog steeds melatonine in jouw lichaam wordt aangemaakt terwijl je wakker moet worden. Hierdoor heb je het gevoel dat je niet uitgerust bent wanneer je wakker wordt en zal je ook moe blijven gedurende de dag. Doordat er melatonine in jouw lichaam is, tast het ook andere hormonen aan die ervoor zorgen dat je actief bent. Vandaar dat een middagdutje of iets dergelijks weinig effect heeft.

Daarnaast komt het lichaam in deze donkere dagen vaak vitamine D tekort. Vitamine D wordt aangemaakt onder invloed van de zon. Ook kan onze lichaam niet genoeg serotonine aanmaken. Zowel serotonine en vitamine D verkleint de kans op een depressie. Doordat jouw lichaam zo druk is met het aanmaken van melatonine is er geen plek meer voor het aanmaken de stoffen die jouw vrolijk maken. Vandaar dat een van de voornaamste kenmerken van een winterdip somberheid is.

Wat kan je er tegen doen?
Mensen die last hebben van een winterdepressie kunnen gebruik maken van lichttherapie. Zoals eerder gezegd wordt een winterdepressie vooral veroorzaakt door tekort aan licht. Door middel van lichttherapie geef je jouw lichaam het licht dat je nodig hebt. Bij lichttherapie wordt er gebruik gemaakt van een lamp die zonlicht moet nabootsen. Het licht wat gebruikt wordt is speciaal en geen gewone lamp. In de winter is het licht buiten tussen de 2000 en 10.000 lux. In de zomer kan het op een zonnige dag zo zijn dat het licht 100.000 lux bereikt. Vandaar dat mensen last kunnen hebben van de winterblues.  Bij lichttherapie wordt gebruik gemaakt van gefilterd licht zodat de ogen niet beschadigen als je in de lamp kijkt.

Het licht wordt opgenomen via de ogen dus de “patiënt” moet in de lamp kijken. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat je ogen verbinding hebben met een gedeelte in jouw hersenen die jouw biologische klok beïnvloed. Het intense licht heeft daarnaast ook invloed op de aanmaak van het slaaphormoon melatonine. Daarom heeft lichttherapie het meeste effect wanneer je het in de ochtend gebruikt. Door middel van lichttherapie stop je dan de aanmaak van melatonine zodat je uitgerust je dag in gaat.

Zomerdip
Een onbekendere vorm van een dip is de zomerdip. De zomerdip komt meer voor in het zuiden en de oorzaak daarvan is onbekend. Het komt ook bij lange na niet zo vaak voor als een winterdip. Bij een groep mensen waar 5 mensen een winterdip hebben, heeft er slechts 1 een zomerdip. Voor de zomerdip is nog geen middel gevonden waardoor het kan minderen. Net zoals bij een winterdip moeten deze mensen maar geduld hebben tot het volgende seizoen.

Feiten:

1. Veel mensen hebben onbewust last van een winterdip
Het wordt misschien niet zoveel besproken maar winterdepressie treft jaarlijks veel mensen. Jaarlijks zijn er 450.000 mensen met een winterdepressie. En ongeveer een miljoen mensen hebben last van een winterdipje. En dan spreken we alleen over gevallen in Nederland…

2. Lichttherapie
Lichttherapie is een bewezen hulpmiddel tegen winterdepressies. Licht produceert namelijk serotonine. Uit onderzoek is gebleken dat een laag serotoninegehalte een depressie kan veroorzaken. Door middel van een lichttherapie produceer je dus meer serotonine. Lichttherapie kan in verschillende vormen worden toegepast. Of je maakt gebruik van een lamp gedurende een dagdeel tijdens een boek lezen of tv kijken. Of je wordt wakker met een wake-uplicht. Doordat het ‘s ochtends donkerder is wordt je minder uitgerust wakker. De wake-uplamp simuleert dan een zonsopgang zodat je genoeg licht krijgt om uitgerust wakker te worden.

3. St. Janskruid
Antidepressiva’s worden in extreme gevallen wel eens voorgeschreven. Maar er is iets anders wat jou ook kan helpen en waar je ook makkelijk vanaf komt, namelijk St. Janskruid. Het duurt wel langer voordat je verandering voelt dus je moet het wel langdurig gebruiken. Maar een combinatie tussen antidepressiva en St. Janskruid kan gevaarlijk zijn dus vraag eerst goed na bij jouw huisarts wat beter voor je is!

4. Tropen
Uit onderzoek is gebleken dat mensen in de tropen geen last hebben van een winterdepressie. Daarentegen is het aantal winterdepressies in koude landen zoals Noorwegen of IJsland weer veel hoger! Misschien een winter verblijven in de tropen?

5. Ga erop uit!
Geen mogelijkheid om zolang en zover weg te gaan? Benut de zon in Nederland dan 110%! Ga erop uit en ga zoveel mogelijk activiteiten buitensdeur doen. Pak zoveel mogelijk zon en blijf niet binnen zitten. Binnen duurt de winter nog langer…

foto: flickr.com/photos/antara365

Fabeltjes:

1. Zonnebank
Jammer genoeg helpt de zonnebank niet tegen winterdepressies. Je krijgt dan slechts ultraviolet licht en dat is niet genoeg om serotonine te produceren. Je houdt er dus slechts een kleurtje aan over…

2. ‘’Gewone” depressie
Er wordt wel eens gezegd dat een winterdepressie hetzelfde is een gewone depressie. Maar dit is natuurlijk niet waar. Winterdepressies zijn echt afhankelijk van het weer, maar een depressie niet.

3. Even ertussen uit
Sommigen gaan, wanneer ze last hebben van een winterdepressie, even naar een warm land. Ja, dit helpt wel maar niet de hele winter lang. Jouw lichaam kan geen zonlicht opslaan dus wanneer je terug bent kan je gewoon weer last krijgen van jouw winterdepressie.

4. Iedereen heeft zoveel kans op een winterdepressie
Dit is niet waar. Uit onderzoek is gebleken dat vrouwen veel sneller last hebben van een winterdepressie. Het aantal vrouwen met een winterdepressie is 3 keer groter dan mannen met een winterdepressie!

foto1: flickr.com/photos/juliejigsaw
foto2: By shandi-lee

Heb jij ervaring met een winterdipje?