‘Wondermiddel’

Het medicijn dat inmiddels bijna niet meer beschikbaar is voor mensen die hun suiker moeten reguleren, Ozempic, is hot en happening. Vooral erg happening. Vorige week kwam Lottie Moss (het zusje van Kate Moss) naar buiten met haar ervaring omtrent het ‘wondermiddel’. Het gaf haar meer problemen dan uitgekomen beloftes en ze was erdoor in het ziekenhuis beland. Zij is niet de enige: hoe schadelijk is het dat een medicijn dat mensen dagelijks nodig hebben om te functioneren, wordt gebruikt om gewichtsverlies te promoten, met alle gevolgen van dien?

Bron: Markus Winkler CC

Wat doet het?

Mensen die diabetes type 2 hebben, maken te weinig van een bepaald darm-hormoon aan, GLP1 (glucagon-like peptide-1). Zij kunnen baat hebben bij semaglutide, de werkzame stof in Ozempic. Bij gebruik ervan kunnen echter forse bijwerkingen optreden. Denk hierbij aan: duizeligheid, galstenen, overgevoeligheid voor het medicijn, een snellere hartslag, veranderende smaak en plotselinge alvleesklierontsteking. Ongeveer een derde van de gebruikers van een middel zoals Ozempic krijgt last van een of meer van deze bijwerkingen.

Slimme marketing

De ‘noodzaak’ om af te vallen lees ik overal, dunner zijn zou altijd beter zijn en er wordt nog steeds shapewear gemaakt. De dieetcultuur vormt niet alleen voor mensen die een eetstoornis hebben een probleem, maar ik denk wel dat zij een gevoelige doelgroep zijn. TikTok dicteert me dagelijks hoe ik snel wat kilo’s kwijt kan raken en op Instagram lees ik hoe Kourtney Kardashian een ‘natuurlijke versie van Ozempic’ op de markt brengt. Hoe slim, denk ik. Dé familie die een dikke vinger in de pap heeft als het gaat om het huidige schoonheidsideaal, die bekend staat om hun eeuwige retouching, staat vooraan om een nieuwe fatburner aan te prijzen en miljoenen binnen te harken. Van nodig medicijn naar geprivilegieerd ‘wondermiddel’.

Ik denk dat er veel nuance in aan te brengen is als het gaat om schoonheid en de manier hoe we hier als maatschappij naar kijken. Ten eerste denk ik niet dat het ten koste moet gaan van middelen voor mensen die voor hun gezondheid afhankelijk zijn van bepaalde medicatie. Ozempic is ontwikkeld voor mensen met diabetes type 2. Het wordt ook weleens voorgeschreven aan mensen om af te vallen maar is beslist geen middel waar je zelf mee moet gaan rommelen, zonder toezicht van een arts. Op diabetes.nl staat een verhelderend artikel over deze kwestie.1 Het medicijn, met semaglutide als werkzame stof, verlaagt je bloedsuiker en wanneer je geen diabetes hebt, kan dit schadelijk voor je lichaam zijn.

Je lichaam is geen trend

Daarnaast merk ik dat ik verdrietig word van hoe makkelijk een middel als Ozempic wordt aangeprezen als ‘oplossing’ om wat gewicht kwijt te raken. En dat geldt dus net zo goed voor andere potentiële fatburners, ook als er beweerd wordt dat ze ‘natuurlijk’ zijn. Er is geen shortcut, geen quick fix, geen gezonde in ieder geval. Niet iedereen heeft een eetstoornis (gehad) en niet iedereen consumeert en ervaart content zoals ik, maar het vermoeit me soms hoe de nadruk lijkt te liggen op ons uiterlijk. Want uiteindelijk lijkt het daar toch steeds om te gaan: afvallen om er ‘goed’ en ‘perfect’ uit te zien. Van shapewear-reviews naar welke foundation roodheid het beste verhult: wat is er gebeurd met ‘celebrate your flaws‘?

Het voelt dan ook ironisch aan als er over gezondheid wordt gesproken. Want door Ozempic of andere snelle ‘oplossingen’ aan te prijzen als ‘gezond alternatief om snel af te vallen’, gaan we voorbij aan het effect op de mensen wier gezondheid daadwerkelijk afhangt van dit middel: de mensen met diabetes type 2.

En achterin mijn achterhoofd denk ik aan de term uit de jaren 90: ‘heroin chic‘, een lichaamstrend die af en toe een comeback lijkt te maken. Een trend waar mijn eetstoornis destijds erg op aansloeg: ik moest er ook zo ziekelijk dun uit ziet. Maar je lichaam is geen trend. Toen niet en nu niet.

Een kat in het nauw

Wanneer je wanhopig bent, doe je soms gekke dingen. Als je een eetstoornis hebt, doe je soms gevaarlijke dingen. Zonder stil te staan bij de mogelijke consequenties. Ik snap hoe verleidelijk het kan voelen als je wéér een filmpje langs ziet komen van iemand die succesvol gewicht is kwijtgeraakt door een middel als Ozempic, maar hopelijk kan je dit blog dan even in je hoofd terughalen. Een spuitje van dit of een kuurtje van het ander gaat je niet helpen om je beter over jezelf te voelen. Een eetstoornis zit in je hoofd en een verstoorde kijk op schoonheid zit in de maatschappij, niet in je lichaam.

1: Semaglutide (Ozempic): wie heeft er recht op? – diabetes.nl

Lonneke

Geschreven door Lonneke

Reacties

7 reacties op “‘Wondermiddel’”

  1. Goed artikel Lonneke!
    Helemaal mee eens; niet aan beginnen die troep!
    Respecteer jezelf/je lichaam/je leven meer dan een (onrealistisch) schoonheidsideaal.
    “Goed in je vel zitten”, gaat dieper dan je oppervlakkige uiterlijk, en “uitstraling” komt uiteindelijk van binnen uit!

    Audioslave – “Out of Exile” (2005)

    03. “Be Yourself”

    In de laatste aflevering (special van 50 minuten) van de serie “South Park: The End of Obesity” (24 mei 2024) richten de makers hun absurdistische sociale commentaar ook op dit middel/deze trend.
    Misschien niet aan te raden voor iedereen hier (“trigger warning” kan wat grof zijn), maar voor degenen die er wel voor open staan, en wat betreft dit onderwerp graag wat satirisch tegengeluid zouden horen; bij deze een tip!

  2. Er zijn ook mensen die het middel nodig hebben zonder diabetes type 2. Als je het middel voorgeschreven wil krijgen als hulp bij het afvallen moet je eerst 1 of 2 jaar een Gli-traject doorlopen en daarna moet er gekeken worden of het middel überhaupt bij jou werkt. Het is geen “fatburner”, het is een hormoon wat je glucoselevel stabieler maakt. Het wordt ook niet voorgeschreven als je een gezond gewicht of maar een beetje overgewicht hebt.
    Tenzij je het natuurlijk zelf koopt en zonder medische begeleiding je lichamelijke gezondheid op het spel wil zetten, is het geen middel wat je zonder geldige reden vergoed krijgt.

    1. Ha Lost Girl,

      bedankt voor je reactie. Toen ik de blog schreef, wist ik niet dat dit ook wordt voorgeschreven voor mensen zonder diabetes. Ik heb de blog inderdaad ietwat aangepast met de wetenschap dat dat op die manier ook voorgeschreven wordt. De manier hoe ik de blog benader, is vanuit het punt dat mensen Ozempic gebruiken, zonder dat er een arts aan te pas komt en er ook geen goed toezicht is. Hiermee wordt de medicatie ook schaars en minder goed beschikbaar voor de mensen die het nodig hebben en ik denk dat een doktersvoorschrift aangeeft dat ook die mensen zonder diabetes tot de groep horen die het nodig hebben.

      Dankjewel voor je reactie, liefs.

      1. Lieve Lonneke,

        Dank voor je reactie. Ik snap volledig waaruit dit geschreven is en het is een zeer gevaarlijke ontwikkeling. Dus ik vind het ook zeker goed dat jullie hier aandacht aan geven. Ik gebruik het nu twee jaar en het is niet een middel wat je gewoon gaat gebruiken en verder niet bij na hoeft te denken zoals de meeste medicatie die ik slik of prik. Het is een actief proces, elke dag weer en misschien dat het ooit gaat wennen, maar misschien ook niet. Ik weet wel dat, als dit middel in mijn kindertijd had bestaan, had dat zoveel medisch leed voor mij gescheeld. En het ligt volledig aan mijn trigger gevoeligheid dat ik dan overvallen wordt door schaamte omdat ik geen diabetes type 2 heb terwijl jij gewoon op een goede en nodige manier hier aandacht aan geeft. Tis net even de nuance en volledigheid wat het verschil maakt in de (soms zelfs hatelijke) reacties op mensen die dit middel ook voorgeschreven krijgen zonder diabetes. Dit is mede waarom het zo frustrerend is dat het opeens overal opduikt bijvoorbeeld als quick-fix voor een zomerlichaam. Iedereen heeft een zomerlichaam!

        Dank voor het schrijven en dank voor de aanpassingen!

        Liefs, Lost girl💛

  3. Fijn dat je hier een artikel aan besteedt Lonneke.

    Vooropgesteld dat ik de zorgen m.b.t. de populariteit van Ozempic en andere middelen deel en dat ik me zorgen maak over de heropleving van de ‘heroin chic’ trend die je ook noemt, merk ik dat ik zowel de Instagram post als dit artikel wat gemengde gevoelens bij mij oproepen. Enerzijds worden GLP-agonisten misbruikt door mensen die het zich financieel kunnen permitteren om het onverzekerd te verkrijgen en slaan ongure types hun slaatje met illegaal aanbod. Uiteraard is het middel zo gewild door mensen voor wie het niet medisch noodzakelijk is, omdat dun zijn belangrijker wordt gevonden dan gezond zijn. Anderzijds is de ontwikkeling van dit soort medicatie al langere tijd niet enkel gericht op de behandeling van diabetes type 2. Onderzoek naar het effect van lagere dosissen op gewichtsverlies vindt al jaren plaats. Ook wordt er momenteel onderzoek gedaan naar mogelijke effectiviteit voor verslavingsproblematiek.

    In Nederland moet je aan behoorlijk wat eisen voldoen wil je dit middel voorgeschreven krijgen. Hoe meer onderzoek er wordt gedaan naar overgewicht, hoe duidelijker wordt dat zowel genetica, de samenstelling van het darmmicrobioom, als hormonen een grote invloed kunnen hebben op gevoelens van honger, verzadiging en lichaamssamenstelling, iets wat ook voor de ontwikkeling van diabetes type 2 geldt. Ik vind het zelf dan ook wat onzorgvuldig van het diabetesfonds dat zij op hun website zo hameren op leefstijl. Er zijn ook genoeg mensen met zwaar overgewicht die diabetes type 2 hebben of dit uiteindelijk ontwikkelen, wat een soort tweedeling van groepen voor wie medische noodzakelijkheid geldt wat wankel maakt, zeker in een tijdperk waarin veel wordt ingezet op preventie. Ja, er zijn bijwerkingen die in sommige gevallen ernstig kunnen zijn, en mensen voor wie GLP-agonisten de enige mogelijke behandeling voor hun diabetes is zouden niet onder een tekort mogen lijden, maar het is niet zo dat dergelijke tekorten worden veroorzaakt door mensen met zwaar overgewicht die naar hun huisarts gaan, een GLI moeten doorlopen en die allerlei comorbide problematiek ervaren, waaronder een eetstoornis.

    En dat is dan ook hetgeen dat ik een beetje mis in dit artikel: veel mensen met zwaar overgewicht hebben een eetstoornis. Zij kunnen baat hebben bij GLP-antagonisten omdat zij elk moment van de dag moeten vechten tegen voedselruis en ontembare hongergevoelens, juist omdat een eetstoornis niet alleen in je hoofd zit.

    Nogmaals, ik ben het helemaal eens met de mogelijke gevaren van misbruik van medicatie en ik denk inderdaad dat er mensen zijn die hopen dat ze hun gevoelens van zelfhaat of minderwaardigheid kunnen uitbannen door te voldoen aan een lichamelijk ideaal en dat dit uiteindelijk niet zal werken, maar voor sommige mensen is dit wel een effectief middel om een vicieuze (eetstoornis)cirkel te doorbreken.

  4. Als men nu eindelijk begon met het werken aan eerlijke en gifvrije voeding, water en lucht voor alle mensen, dieren, levende wezens. Dan zouden een heleboel van de gezondheids en gewichtsproblemen opgelost worden. Wij voelen ons niet goed in ons vel omdat wij verkeerde stoffen binnenkrijgen en ook niet de goede stoffen eten om ons echt verzadigd te voelen.Alsmaar groente en vezels eten verzadigd niet,
    voedt het lichaam niet wat er ook allemaal gezegd wordt. . Zo kan je jezelf voor de gek houden met pillen die de pharmaceutische industrie rijk maken en ons direct en indirect zieker en zieker.
    Mensen denken dat de wetenschap alles op kunt lossen en dat we door telkens nieuwe dingen, dieten, pillen nepvoeding, gadgets, nepcultuur, schijncontacten, te verzinnen gezonder en gelukkiger worden. Maar een mens en een lichaam is een onderdeel van de natuur. Het maakt het niet goed hierop, wij maken het niet goed. Kijk naar het grote geheel en waai niet met alle winden mee !

  5. Het hele vervelende is dat dit middel nu door mensen wordt gebruikt – de illegale gebruikers – dat er nu tekorten
    zijn ontstaan aan dit medicijn. Dus mensen met diabetes type 2, die dit middel gebruiken, zijn hiervan de dupe. Celebraties hebben dit inderdaad op de socials de wereld in gegooid. Artsen wisten dit al, waardoor het inderdaad – bij uitzondering – ook bij mensen met meestal obesitas wordt voorgeschreven. Maar dan onder medische begeleiding want er kunnen heftige bijwerkingen bij zitten en ook complicaties. Ik vind het vreselijk deze trend. Of nou ja trend… misbruik van het medicijn.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *