‘Wondermiddel’

Het medicijn dat inmiddels bijna niet meer beschikbaar is voor mensen die hun suiker moeten reguleren, Ozempic, is hot en happening. Vooral erg happening. Vorige week kwam Lottie Moss (het zusje van Kate Moss) naar buiten met haar ervaring omtrent het ‘wondermiddel’. Het gaf haar meer problemen dan uitgekomen beloftes en ze was erdoor in het ziekenhuis beland. Zij is niet de enige: hoe schadelijk is het dat een medicijn dat mensen dagelijks nodig hebben om te functioneren, wordt gebruikt om gewichtsverlies te promoten, met alle gevolgen van dien?

Bron: Markus Winkler CC

Wat doet het?

Mensen die diabetes type 2 hebben, maken te weinig van een bepaald darm-hormoon aan, GLP1 (glucagon-like peptide-1). Zij kunnen baat hebben bij semaglutide, de werkzame stof in Ozempic. Bij gebruik ervan kunnen echter forse bijwerkingen optreden. Denk hierbij aan: duizeligheid, galstenen, overgevoeligheid voor het medicijn, een snellere hartslag, veranderende smaak en plotselinge alvleesklierontsteking. Ongeveer een derde van de gebruikers van een middel zoals Ozempic krijgt last van een of meer van deze bijwerkingen.

Slimme marketing

De ‘noodzaak’ om af te vallen lees ik overal, dunner zijn zou altijd beter zijn en er wordt nog steeds shapewear gemaakt. De dieetcultuur vormt niet alleen voor mensen die een eetstoornis hebben een probleem, maar ik denk wel dat zij een gevoelige doelgroep zijn. TikTok dicteert me dagelijks hoe ik snel wat kilo’s kwijt kan raken en op Instagram lees ik hoe Kourtney Kardashian een ‘natuurlijke versie van Ozempic’ op de markt brengt. Hoe slim, denk ik. Dé familie die een dikke vinger in de pap heeft als het gaat om het huidige schoonheidsideaal, die bekend staat om hun eeuwige retouching, staat vooraan om een nieuwe fatburner aan te prijzen en miljoenen binnen te harken. Van nodig medicijn naar geprivilegieerd ‘wondermiddel’.

Ik denk dat er veel nuance in aan te brengen is als het gaat om schoonheid en de manier hoe we hier als maatschappij naar kijken. Ten eerste denk ik niet dat het ten koste moet gaan van middelen voor mensen die voor hun gezondheid afhankelijk zijn van bepaalde medicatie. Ozempic is ontwikkeld voor mensen met diabetes type 2. Op diabetes.nl staat een verhelderend artikel over deze kwestie.¹ Het medicijn, met semaglutide als werkzame stof, verlaagt je bloedsuiker en wanneer je geen diabetes hebt, kan dit schadelijk voor je lichaam zijn.

Je lichaam is geen trend

Daarnaast merk ik dat ik verdrietig word van hoe makkelijk een middel als Ozempic wordt aangeprezen als ‘oplossing’ om wat gewicht kwijt te raken. En dat geldt dus net zo goed voor andere potentiële fatburners, ook als er beweerd wordt dat ze ‘natuurlijk’ zijn. Er is geen shortcut, geen quick fix, geen gezonde in ieder geval. Niet iedereen heeft een eetstoornis (gehad) en niet iedereen consumeert en ervaart content zoals ik, maar het vermoeit me soms hoe de nadruk lijkt te liggen op ons uiterlijk. Want uiteindelijk lijkt het daar toch steeds om te gaan: afvallen om er ‘goed’ en ‘perfect’ uit te zien. Van shapewear-reviews naar welke foundation roodheid het beste verhult: wat is er gebeurd met ‘celebrate your flaws‘?

Het voelt dan ook ironisch aan als er over gezondheid wordt gesproken. Want door Ozempic of andere snelle ‘oplossingen’ aan te prijzen als ‘gezond alternatief om snel af te vallen’, gaan we voorbij aan het effect op de mensen wier gezondheid daadwerkelijk afhangt van dit middel: de mensen met diabetes type 2.

En achterin mijn achterhoofd denk ik aan de term uit de jaren 90: ‘heroin chic‘, een lichaamstrend die af en toe een comeback lijkt te maken. Een trend waar mijn eetstoornis destijds erg op aansloeg: ik moest er ook zo ziekelijk dun uit ziet. Maar je lichaam is geen trend. Toen niet en nu niet.

Een kat in het nauw

Wanneer je wanhopig bent, doe je soms gekke dingen. Als je een eetstoornis hebt, doe je soms gevaarlijke dingen. Zonder stil te staan bij de mogelijke consequenties. Ik snap hoe verleidelijk het kan voelen als je wéér een filmpje langs ziet komen van iemand die succesvol gewicht is kwijtgeraakt door een middel als Ozempic, maar hopelijk kan je dit blog dan even in je hoofd terughalen. Een spuitje van dit of een kuurtje van het ander gaat je niet helpen om je beter over jezelf te voelen. Een eetstoornis zit in je hoofd en een verstoorde kijk op schoonheid zit in de maatschappij, niet in je lichaam.

1: Semaglutide (Ozempic): wie heeft er recht op? – diabetes.nl