Het was mijn eerste avond op de jeugdafdeling van een psychiatrische kliniek. Ik was immens zenuwachtig en liep er wat verloren bij. Uiteindelijk raakte ik aan de praat met een mooi, roodharig meisje. Ze vroeg niet wie ik was, maar wel wat de reden van mijn opname was. Ik noemde kort de redenen van mijn opname, ietwat beschaamd. Toen ik het woord ‘zelfbeschadiging’ uitsprak, veranderde haar mimiek.
Ze vroeg onmiddellijk of ik mijn armen kon laten zien. Ik vond dit een heel ongepaste vraag, maar ik was 16 jaar oud; een beïnvloedbare puber. Dus ik schoof mijn mouwen wat omhoog. Het voelde alsof ik naakt was, zonder de lange mouwen waaronder ik mijn geheimen schuilhield. Onmiddellijk reageerde de groepsgenoot met: “Dat valt wel mee, bij mij is het veel erger.” Toen kreeg ik de indruk dat zelfbeschadiging een competitie was. En dat gevoel zou jaar na jaar groeien.
In de klinieken waar ik verbleef, merkte ik vaak dat iedereen ‘de ergste’ wilde zijn. Naast onder andere eetstoornissen ook op vlak van zelfverwonding. Het leek alsof velen zich wilden bewijzen door ‘de ergste’ te zijn. Werd er iemand met de ambulance naar het ziekenhuis gebracht? Dan leken velen jaloers te zijn. Zelfbeschadiging vormde een eigen leven, een eigen identiteit. Alsof jezelf pijnigen de houvast was op een hele steile trap. Een evenwicht op een wankel pad.
Op den duur verplaatste de competitie zich ook deels naar het online gebeuren. Zo is er de alom bekende ‘recovery-community’ op Instagram, waarbij ik vaak vraagtekens zet. Gaat dit om ‘recovery’ of eerder om ‘tonen hoe erg het is’? Zoekt men steun om beter te worden, of wil men laten zien hoe het met ze gesteld is? Ziek zijn mag geen wedstrijd worden. Zelfverwonding zou geen status teweeg moeten brengen.
Wat ik me afvraag is: wil je wel de ergste zijn? Wil je wel de littekens die ik nu heb? Wil je dat de sporen van deze competitie je hele leven zichtbaar zijn? Is het voor iemand helpend om selfies online te zetten waarop er nog ‘net’ een stukje arm te zien is, om toch nog een stukje te tonen aan de wereld? Wil je je identiteit echt beperken tot je eigen vernietiging? Je bent zoveel waardevoller dan dat.
Om terug te komen op het gesprek tijdens mijn eerste avond in de psychiatrische kliniek: neen, het valt niet mee. Iedere vorm van zelfverwonding is ernstig, ongeacht de ernst van de verwondingen. Er is niet iets als ‘lichte zelfbeschadiging’. Want het blijft vreselijk om de drang te voelen. Om te leven met zo’n walging tegenover jezelf. Wees alsjeblieft niet de ergste. Wees jezelf. Wees lief voor jezelf. Want dat verdien je.
♥
Geef een reactie