De laatste jaren leef je de weg met de meeste én minste weerstand. De weg van het aantrekkelijke lijnen om je beter te voelen, maar ook de weg van de verschrikkelijk donkere dagen. Je houdt jezelf voor de gek en er is altijd een schaduw aanwezig. Klinkt dit te aanstellerig? Te overdreven? Denk dan maar eens aan de momenten dat je vol zelfhaat je spiegelbeeld niet kon zien zonder te huilen. Herinner je dan ook het feit dat je bereid bent om je studie op te geven voor wat gewichtsverlies. Je voelt je misschien ontzettend gefaald, maar geloof me, het is niet zo zwart-wit. Er zijn absoluut momenten waar je van geniet. Maar op dit moment? Nee, op dit moment niet.
Nu kun je daar niet aan denken. De woorden staan mooi op papier, maar ‘genieten’ kun je nu niet in verband brengen met een gelukkig gevoel. Je wilt dit anders, écht. Probeer weer te voelen wie je bent en jezelf onvoorwaardelijk te accepteren. Probeer te gaan beseffen dat je onder geen enkele omstandigheid gelukkiger wordt als je eenmaal veel te mager en dus ontzettend moe en gevoelloos bent.’
Ongeveer een jaar geleden schreef ik dit in mijn dagboek. Het was mijn gewoonte om mezelf met ´je´ aan te spreken, zodat ik mijn leven van een afstandje kon bekijken. Ik wilde dat ik mezelf objectief zou kunnen beschouwen, zonder mijn pijnlijke oordelen. In 1995 werd ik geboren en vanaf dat moment gingen veel dingen zoals ze ‘zouden moeten’ in mijn leven. Zo was mijn thuissituatie meestal goed, had ik genoeg vriendinnen op school en lag ik altijd prima in de groep. Ook het eerste jaar van de gymnasiumbrugklas zette dit zich voort, maar in het tweede jaar begon er een ´scheurtje´ te ontstaan. Ik weet nog goed er in die tijd iets begon te spelen op het gebied van eten. Eigenlijk was ik me nooit bewust van mijn gewicht, uiterlijk of eigenwaarde. Ik at alles wat ik wilde en was niet te zwaar of te licht. Dit onbezorgde eetpatroon leek op te houden toen mijn vader opmerkte dat ik veel te veel suiker at en daardoor was aangekomen. Ik weet dat ik naar hem snauwde dat me dat totaal niets deed, maar zijn opmerking raakte me diep. Ik begon mezelf te vergelijken met vriendinnen. Zij kregen vriendjes, leken erg gelukkig en zagen er altijd beter uit dan ik.
Intussen liepen de spanningen thuis soms hoog op. Mijn vader kon niet omgaan met onze schoonfamilie, waardoor er veel ruzies ontstonden. Ook op school ging het slecht. Mijn dagen bestonden uit spijbelen, roken en veel ruziemaken. Eigenlijk kon ik nergens rust vinden: bij vriendinnen bleef het een strijd om zo leuk en spontaan mogelijk te zijn en thuis had ik het gevoel dat veel ruzies door mij werden uitgelokt. Ik wist totaal niet wat ik hiermee aan moest. Waarom kon ik niet gewoon, net als iedereen, genieten van bijvoorbeeld een zonnetje of een dagje winkelen? Aan het eind van het jaar moest ik naar de havo. Het voelde voor mij als falen dat ik niet kon afmaken waar ik mee was begonnen.
De drie jaar die daarop volgden gingen echter stukken beter. Ik leerde hoe ik mezelf kon zijn en voelde me geaccepteerd, zowel in het gezin als bij vriendinnen. Natuurlijk had ik nog steeds veel onzekere momenten, maar over het algemeen was ik stukken opgewekter dan het jaar dat daar aan vooraf ging. Daardoor kreeg ik meer motivatie om na het behalen van mijn diploma nog twee jaar vwo te gaan volgen. Van deze beslissing heb ik nooit spijt gehad, maar helaas ging het vanaf dat moment steeds minder goed. Ik besloot dat ik de focus op school zou leggen; ik moest en zou cum laude slagen. Helaas lukte het me niet om genoeg energie op te brengen en dit te combineren met een bijbaan, problemen thuis en veel onrust in mijn hoofd. Mijn perfectionisme en hooggevoeligheid begonnen een steeds grotere rol te spelen in mijn leven, ook op het gebied van eten. Ik maakte oneindig veel eetlijsten, maar vaak kon ik me hier niet aan houden, waardoor ik meer ging eten in plaats van minder. Dit stopte toen ik op een gegeven moment besloot te leven van een paar appels, wat yoghurt en groenten ‘s avonds. Het ging best ‘prima’; de weegschaal zag ik zakken tot heel wat kilo´s onder het ondergewicht. Elke avond dronk ik vanaf 7 uur niets meer. Ik wilde dat mijn gewicht ´s ochtends zo laag mogelijk was en durfde niet te veel vocht in mijn lichaam te hebben. Ook werd ik, en daar heb ik nog steeds spijt van, ontzettend handig in het weggooien van eten. Zo werd de lunch een ´overbodige´ maaltijd, zorgde ik ervoor dat ik ´s avonds alleen kon eten en woog ik verder alles wat ik at. Het leek alsof de wereld om mij heen veranderde en ik niet meer overeind kon blijven staan.
‘’Na het avondeten voel je opeens weer die leegte in jezelf. Het komt net zo snel als het soms weer verdwenen is. De dag ging eigenlijk prima, maar toch voelt het helemaal niet goed. Je voelt je waardeloos, je hebt geen zin meer in de komende weken en gaat het liefst meteen naar bed. Het is zo vermoeiend. Je wilt gewoon sterk zijn. Je wilt gewoon een doorsnee student zijn, die enorm veel zin heeft in een sprankelend studentenleven met pizza’s, worstenbroodjes en feestjes tot diep in de nacht. Maar het is er niet. Misschien is het er wel nooit geweest.”
Om me heen begonnen er wat opmerkingen te vallen. Zo sprak een aantal leraren me aan op mijn gewicht. Tegen twee van hen ben ik eerlijk geweest, maar zij konden mij natuurlijk ook niet echt helpen. Ik besloot uiteindelijk om een bezoekje aan de huisarts te brengen om mijn probleem te vertellen. Er werd nogal laconiek gereageerd op mijn verhaal, maar omdat ik expliciet vroeg om een verwijzing heb ik deze toch gekregen. Eenmaal in de psychologenpraktijk begon mijn spelletje. Elke week deed ik extra leuke kleding aan, droeg ik hakken en probeerde ik zo veel mogelijk zelfvertrouwen uit te stralen naar de psycholoog. Helaas werd ik geloofd en na een paar maanden gaf ik aan dat het stukken beter met me ging en ik veel geleerd had. Hier was natuurlijk vrij weinig van waar. In werkelijkheid begon ik met automutilatie om nog enige controle te houden over het donkere gevoel dat vaak bij me was. Hoe gek het ook klinkt, de zelfhaat gaf me ook veel rust. Eindelijk kon ik dingen die ´mis´ waren gegaan in mijn leven op iemand afschuiven. Dat dat op mezelf was, werd de enige manier om houvast te hebben.
Na verloop van tijd besloot ik om over te stappen naar een andere psychologenpraktijk. Ook dit keer stelde ik me totaal niet open voor de gesprekken. Ergens gaf me dat een gevoel van trots; zelfs mensen die ervoor hebben geleerd konden mij niet bereiken. Op aandringen van mijn mentor begon ik een paar maanden later met wat gesprekjes met een vertrouwenspatroon op school, die me redelijk hielpen. Door de gesprekken op school heb ik dan ook de motivatie gekregen om me aan te melden bij de GGZ. Een paar weken voor de eerste behandeling kwam de uitslag van de loting: ik was ingeloot voor Geneeskunde. De therapie heb ik meteen beëindigd en ik heb geen seconde getwijfeld om mijn lotingsplaats een jaar uit te stellen. Ik wil niet zeggen dat ik dit achteraf misschien wel had moeten doen, maar op dit moment zit ik op kamers en soms is het echt heel zwaar.
De laatste weken gaat het eten wel iets beter. Ik slik inmiddels een paar maanden antidepressiva en elke dag probeer ik een momentje te maken voor het eten. Ik heb wel veel moeite om niet een nieuwe obsessie te beginnen. Zo heb ik de neiging om alleen nog maar biologische, glutenvrije, vegetarische en suikervrije producten te eten. Ook al weet ik dat dit een vorm is om nog wat controle over te houden, het is erg moeilijk om het los te laten. Niets is zo verraderlijk als de schijncontrole die een eetstoornis je oplevert. In principe heb ik altijd een manier gezocht om te vluchten voor gevoelens waar ik niet mee om kon gaan. Nu kan ik dat eigenlijk nog steeds niet goed, maar ik probeer wel zo veel mogelijk te accepteren van mezelf in plaats van het zo ver weg mogelijk te stoppen.
Ik heb erg lang getwijfeld of ik dit verhaal wilde ´vertellen´. Zelfs tegenover familie vind ik het vaak erg moeilijk om open te zijn, deels omdat ik niet eens weet hoe ik mijn gevoelens moet verwoorden. Elke zin die over mijn eigen problemen gaat, lijkt uit andermans mond te komen. Dat ik uiteindelijk toch alles heb opgeschreven, heeft voor mij dan ook een duidelijk doel. Ik hoop écht dat ik iemand bewust kan maken van het feit dat het leven niet in zwart-wit kan worden bekeken. Je bent helemaal niet ´gefaald´ in je leven als het een tijd slecht gaat. Ook hoef je niet door iedereen aardig gevonden te worden of pas tevreden met jezelf te zijn als je kilo´s lichter bent.
Probeer een eetstoornis dan ook niet te veel als een strijd te zien. Het heeft geen zin om nieuwe denkpatronen aan te leren en jezelf te dwingen om ineens met liefde in de spiegel te kijken. Probeer te accepteren dat het leven soms echt enorm tegen kan zitten, maar dat je tegelijk ook erg waardevol bent voor de mensen om je heen. Ik hoop echt dat de meiden die dit lezen en op de een of andere manier vinden dat ze zelf niet goed genoeg zijn voor de buitenwereld, ooit zullen beseffen dat eigenwaarde het belangrijkste is wat je kunt bezitten. Probeer niet te veel te strijden tegen jezelf, maar te accepteren dat je bent zoals je bent.
Geef een reactie