Zelfmoord: Is meer awareness altijd goed?

We blikken terug op 2017. Een veel bewogen jaar. Wat mij vooral het laatste half jaar opviel waren de vele zelfmoordacties van verschillende grote artiesten. Chester Bennington van Linkin Park, Chris Cornell van Audioslave en Kim Jongyun van de populaire K-pop band SHINee waren groots in de media na het plegen van zelfmoord. Dit is verschrikkelijk nieuws, maar bladen en websites kunnen ver gaan in het delen de details van zo’n zelfmoordactie, te ver misschien?

Zo werd ook de zelfmoordbrief van Kim Jongyun op het internet gedeeld. Hij scheen één van zijn vrienden gevraagd te hebben deze te delen nadat hij er niet meer was. Dit, met als doel meer awareness voor zelfmoord te creëren. Als je hier gevoelig voor bent, raad ik aan hem niet te lezen. Ik vind het belangrijk om stil te staan bij degene die zo tragisch aan z’n einde is gekomen. Om stil te staan bij de familie en vrienden van deze persoon, maar niet om een kijkje in zo iemands hoofd te nemen. Ik wil niet weten waarom of hoe het is gedaan. Natuurlijk begrijp ik dat mensen nieuwsgierig zijn, maar ik vraag me af of het helpend is om alles te willen weten?

Hoe meer je ergens de focus op legt, hoe groter iets lijkt te worden. Hiermee bedoel ik niet dat we maar moeten doen alsof zelfmoord niet bestaat. Het is belangrijk om stil te staan bij de vreselijke dingen in de wereld, maar wel met het doel om ze in de toekomst te kunnen voorkomen. Is het dan zinvol om te kijken naar de actie zelf? Of is het zinvoller om te kijken naar waarom iemand zoiets doet en hoe en waar zo iemand optijd aan de bel kan trekken? Hadden we de brief niet voor zijn daad moeten lezen? Vragen we aan elkaar hoe het gaat en merk jij het op als iemand niet zo lekker in z’n vel zit? Mensen met zelfmoordplannen zullen dit niet snel laten merken en het lastig vinden om erover te praten. Laten we voor hun een veilige omgeving creëren en elkaar bewust maken van het feit dat zelfmoord niet de oplossing is.

Het is belangrijk om stil te staan bij zelfmoord, maar het is onbelangrijk en zelfs slecht om opzoek te gaan naar de sensatie in het verhaal. Zelfmoord is niet sensationeel of romantisch. Het leven is geen film of meeslepend boek. Het leven wordt geleefd door ons, wij, echte mensen. Echte mensen met gevoelens, twijfels en onzekerheden. Wij, echte mensen, waarvan sommige met zwaar depressieve gevoelens en plannen rondom zelfmoord rondlopen. Deze mensen zijn niet geholpen door het lezen van andermans zelfmoordbrieven of details van zo’n gebeurtenis. Zo’n brief is geschreven toen de persoon in z’n allerdiepste dal zat. Wanneer je het leest komt het hopeloos, zwaarmoedig en als de enige juiste oplossing over. Het laat niet het hele verhaal zien. Zo’n brief en de details romantiseren het beeld rondom zelfmoord en brengen enkel op ideeën.

Is het respectvol om stil te staan bij elk persoon die voor de trein is gesprongen of biedt het mensen die op het punt staan dat te doen een allerlaatste eerbetoon waar ze wellicht naar verlangen? Met deze vraagstelling wil ik absoluut niet tekort doen aan de mooie blog die hierover geschreven is. Het is een prachtig idee, dat vind ik echt, het raakte me. Ik snap heel goed de gedachte erachter en ben zelf ook even stil wanneer dit kille bericht door de stationspeakers galmt, maar het zette me ook aan het denken. Wat is het resultaat als we dit echt zouden moeten doen? Wordt de overledene nu eindelijk gehoord? Is dat de manier om toch nog gezien te worden? Is het een fijn idee dat er dan toch nog iemand bij je stil staat, omdat je het gevoel had dat daar geen ruimte voor was toen je nog leefde? Maakt het de stap groter of kleiner om zo’n keuze te maken? Het zijn lastige vragen en heftige stellingen, want het is dan ook een heftig onderwerp.

Ook op social media zijn steeds meer mensen open over hun psychische problemen, hun weg naar herstel, maar ook over hun zelfmoordpogingen. Dit soort berichten lees ik met dubbele gevoelens. Waarom laat je op Instagram weten dat je jezelf gisteravond van het leven hebt proberen te beroven? Waarom Twitter je dat je kampt met deze gedachten? Waarom deel je je plannen op een openbaar account? De één zal zeggen dat het taboedoorbrekend is terwijl de ander het gooit op aandachtstrekkerij. Er zullen ongetwijfeld verschillende motivaties op nagehouden worden door de verschillende mensen die dit doen, maar één ding baart mij zorgen en dat is dat het behoorlijk triggerend kan zijn. Weegt het willen doorbreken van een taboe daar dan tegenop? En zou dat niet op een andere manier kunnen? 

Er kan zo veel afhangen van slechts een klein gebaar en soms is het lastig om te weten waar je wel of juist niet goed aan doet, hoe goed je het ook bedoeld. Elk mensenleven is belangrijk en waardevol, maar hoe helpen we degene die nu hulp nodig hebben het best? Ik heb hier de laatste tijd veel over nagedacht. Zelfmoord is complex. Het heeft meerdere oorzaken en gebeurt soms in een waas van verstandsverbijstering. Ik vind het heel belangrijk dat hier bij wordt stil gestaan, maar we moeten goed nadenken over de manier waarop. Juist, omdat het zo’n gevoelig onderwerp is en er mensenlevens vanaf hangen.

Als je iemands leven wilt eren, eer dan zijn leven en niet de manier waarop diegene is dood gegaan. Zorg voor goede voorlichtingen over zelfmoord en creëer een plek waar je over je gevoelens kan praten. Je kan vrijwilligerswerk doen bij een instelling voor geestelijke gezondheidszorg. Deel positieve berichten op social media over behandelingen en acties die wel werken. Praat met elkaar wanneer je je zorgen maakt over hoe het met iemand gaat. Let op je woorden en leer meer over zelfmoord zodat je beter begrijpt waar het vandaan komt en wat het inhoudt. Focus op het leven, niet op de dood. Het is belangrijk dat we hier open met elkaar over kunnen praten zonder elkaar te triggeren. Zelfmoord is heftig, je kampt niet zomaar met deze gedachtes, maar het is niet iets waar je je voor hoeft te schamen. Samen kunnen wij elkaar helpen. Je staat er niet alleen voor. 

Kamp jij met gedachten rondom zelfmoord? Praat erover met je omgeving of neem contact op met 113. Zelfmoord is niet de oplossing. Het kan echt beter worden.

Hoe denken jullie hierover?

 Fotografie: Pexels

Irene

Geschreven door Irene

Reacties

9 reacties op “Zelfmoord: Is meer awareness altijd goed?”

  1. Ik ben het met je eens. Vooral na de zelfmoord van Chester luister ik hun liedjes heel vaak. Dit heeft niet altijd een positief effect. Het is inderdaad een dilemma. Het doodzwijgen van psychische problemen is geen optie, maar er teveel over praten is ook niet goed. Ik ben zelf begonnen met AM nadat ik het ergens op het nieuws had gezien dat mensen het gebruikten om even niet aan hun problemen te denken. Ik ben er nog steeds niet vanaf.

  2. heel erg bedankt voor deze blog Irene!! berichten op sociale media over mislukte pogingen van mensen komen op mij meestal triggerend over, maar ze maken ook het tegenovergestelde bij me los; zoveel pogingen die NIET zijn gelukt. ik wil mijn omgeving dat misschien nog wel meer besparen dan een gelukte poging; ik wil absoluut niet dat ze constant met de gedachte zitten ‘als ze het maar niet nog eens probeert..’ dus ergens weerhoud het me er ook van.
    toch zetten berichten van zowel gelukte als mislukte acties mijn gedachte aan het ratelen.. ik heb in ieder geval met mezelf de afspraak dat ik eerst mijn opleiding moet afmaken. zie het leven dan ineens wel zitten, dan heb ik een basis waar ik mee verder kan. zie ik het leven dan nog steeds niet zitten, kan ik altijd nog eruit stappen. ergens heb ik dus toch hoop dat het beter kan worden

  3. Je moet begrijpen waarom iemand een eind aan zijn leven wil maken. Dan pas kun je evt. random situaties veranderen in onze maatschappij of wereld, waardoor mensen iig om sommige redenen geen zelfmoord meer zouden willen doen.
    Ik vind dat we al die opties, waarom mensen kiezen voor zelfmoord best eens op een rijtje mogen zetten, om het iig te begrijpen, in welke ‘hoeken’ je het kunt plaatsen, welke verschillende redenen mensen hebben dat ze zich dusdanig voelen dat ze ‘moeten’ kiezen voor zelfmoord en dat jou hetzelfde misschien kan overkomen. Dat iemand die zelfmoord pleegt niet anders is of een persoon met een andere levensinstelling hoeft te zijn dan jij, op het moment dat jij in een zelfde situatie terecht zou komen; jij je misschien ook zo gaat voelen en de gedachte aan zelfmoord willen doen in je leven treedt.
    Er zijn verschillende redenen waarom iemand zelfmoord pleegt.”Ik denk dat de mensen die het doen voor de ‘aandacht’ of om, alsnog, gehoord en gezien te zijn geweest in hun ‘leven’, in de minderheid zijn.
    Ik denk dat de meesten het doen omdat ze het letterlijk niet uithouden in hun leven door verschillende geestelijke, fysieke of praktische problemen.
    Het letterlijk niet uithouden in het leven is een vreselijk gevoel wat je niet te vaak of te lang wilt voelen, omdat je anders, letterlijk, noodgedwongen er dus een eind aan wilt of moet maken, indien je voelt dat er niet (snel) een eind aan komt. Het is dan maar net hoe lang de ‘rek’ er in zit. Dat is door ieders levenspad, persoonlijk. Ik vind het vreselijk als iemand zelfmoord pleegt, maar ook heel dapper. Je moet maar durven.. en hoe voelde die persoon zich wel niet, het lijkt me een ontzettend vreselijke eenzaam iets als je er voorstaat. Ik heb respect voor de mensen die er ooit voor ‘moesten’ kiezen.

  4. ik vind dit een goede blog, maar wil toch wel even zeggen dat het met de brief van kim jonghyun misschien wel wat anders ligt. hier is veel aandacht voor dit soort dingen, maar in zuid korea totaal niet. er is daar zoveel schaamte en de gedachte dat depressie ‘je eigen schuld is’, dat ik denk dat die brief heel goed is geweest.

  5. Ik vind dit eigenlijk een beetje een gek verhaal. Hoe vaak vragen we ons wel niet af waarom er op psychische klachten zo anders wordt gereageerd dan op lichamelijke? Staan we stil bij hoe vreemd het eigenlijk is dat reacties op (bijvoorbeeld) een eetstoornis of depressie zo anders zijn dat reacties op de griep of een ernstige lichamelijke ziekte? Maar toch is dit precies wat er in deze blog gebeurd…

    Als iemand die weet dat hij gaat sterven door een tumor een afscheidsbrief zou schrijven, zou je nooit zeggen dat je geen kijkje in zijn hoofd wilde, maar dan zou het dapper genoemd worden. Bij zelfmoord wil je niet weten waarom en hoe, maar bij een lichamelijke ziekte is het heel waarschijnlijk (mijn ervaring) dat deze dingen wel gedeeld worden. Die brief van te voren lezen, vragen hoe het gaat.. heel prima, maar als het om een lichamelijke ziekte ging, zou je nooit verwachten dat iemand daar beter van werd. Je vraagt je af waarom iemand het op twitter zegt, misschien als hulpvraag? Je stelt de vraag waarom iemand op Facebook post over een poging, misschien om anderen op de hoogte te houden van hoe het gaat? Waarom is ‘ik heb gister een hartaanval gehad’ wel geaccepteerd maar die poging niet? Wat maakt het nou uit, bij de een is het het lichaam dat niet meer wilde, bij de ander de geest/psyche. Ik denk dat overlijden na suicide nog te veel gezien wordt als de strijd opgeven, maar overlijden door een lichamelijke ziekte of overlijden door zelfmoord en dus psyche.. het is allebei de strijd verliezen..

    Wat de trigger betreft ten slotte. Als een bericht over zelfmoord triggert is dat waarschijnlijk een teken dat er in de psyche van die ander al iets niet lekker gaat. Waarom zijn we zo bang voor triggers? Triggers laten de leerpunten zien en als deze maatschappij daar eindelijk eens mee om leert gaan, kunnen triggers zelfs heel waardevol zijn.

    1. Goed verwoord!

  6. Mooi geschreven Manu.
    Helemaal mee eens.

  7. Feit is dat als er beroemde mensen suïcide plegen (denk bijv. aan Antonie Kamerling), er een stijging te zien is in suïcidecijfers en suïcidehulplijnen. Dat geeft aan dat triggers dus wel degelijk invloed hebben en dat sommige mensen niet voldoende in staat zijn deze als leerpunten te zien.

  8. Ik vind het een ontzettend fijne blog! Ik vind het prettig en dapper dat je vraagtekens hebt durven zetten bij een gevoelig onderwerp. Ik ben zelf van mening dat psychische problemen (o.a. suïcide) van social media af gehouden moeten worden. Het kan ‘taboe doorbrekend’ bedoeld zijn maar de zender legt hiermee verantwoordelijkheid en zorgen bij de lezer in plaats van zichzelf.

    Het is onderschat hoeveel handelingen n.a.v. suïcidale gedachten de bedoeling hebben om gezien te worden. Stuur een appje of trek me aan mijn mouw zodat we samen koffie kunnen drinken en praten, maar ga geen meeslepende en meestal gedramatiseerde verhalen achterlaten op social media. 9 van de 10 mensen gaan je er echt niet serieuzer door nemen, in tegendeel.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *